Uống phan tả diệp nhiều có hại không? Lắng nghe ý kiến chuyên gia

Caitlin Trang
Uống phan tả diệp nhiều có hại không? Việc sử dụng phan tả diệp quá nhiều hoặc kéo dài có thể dẫn đến một số tác dụng phụ như tiêu chảy, mất nước, chuột rút, buồn nôn và nôn. Do đó, chỉ nên sử dụng phan tả diệp theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.

Giới thiệu cây phan tả diệp 

Trước khi giải đáp uống phan tả diệp nhiều có hại không, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu sơ qua về loài cây này.

Phan tả diệp (Cassia angustifolia Vahl), còn được biết đến với tên gọi khác như tiêm diệp, hiệp diệp, senna hay cây muồng trâu, là một loại cây bụi nhỏ mọc hoang ở các vùng nhiệt đới, đặc biệt phổ biến ở khu vực Trung Đông và Bắc Phi. Tại châu Á, phan tả diệp được tìm thấy nhiều nhất ở các nước Ấn Độ, Trung Quốc và Thái Lan.

Đặc điểm nổi bật của cây phan tả diệp:

  • Thân cây nhỏ, cao khoảng 0,5 - 1 mét.
  • Lá kép lông chim, thường gồm 5 - 8 đôi lá chét, có hình bầu dục, hơi cong, mũi lá ngắn hoặc lồi ra.
  • Hoa màu vàng, mọc thành chùm ở kẽ lá, mỗi chùm gồm 6 đến 14 bông.
  • Quả là quả nang, dài khoảng 2 - 3 cm, chứa nhiều hạt màu nâu đen.

Lá phan tả diệp chứa nhiều hợp chất anthraquinone glycosides, đặc biệt là sennoside A và sennoside B. Đây là những hợp chất chính có tác dụng nhuận tràng. Do đó, loại cây này đã được sử dụng trong y học cổ truyền từ hàng nghìn năm nay như một vị thuốc nhuận tràng hiệu quả.

Cây phan tả diệp - muồng trâu khá phổ biến ở Việt Nam
Cây phan tả diệp - muồng trâu khá phổ biến ở Việt Nam

Phan tả diệp mang lại lợi ích gì?

Phan tả diệp được sử dụng từ lâu đời trong y học cổ truyền để điều trị táo bón và các vấn đề tiêu hóa khác. Gần đây, nó cũng được quan tâm bởi những lợi ích tiềm năng khác như thanh lọc cơ thể, giải độc gan và hỗ trợ giảm cân. Muốn biết uống phan tả diệp nhiều có hại không, trước tiên chúng ta hãy cùng tìm hiểu thực hư công dụng của loại thảo mộc này.

Điều trị táo bón hiệu quả

Tác dụng nổi tiếng nhất của phan tả diệp là điều trị táo bón. Các hợp chất anthraquinone trong lá senna kích thích nhu động ruột, giúp phân mềm và dễ dàng di chuyển qua đường tiêu hóa. Phan tả diệp thường được sử dụng dưới dạng trà, thuốc viên hoặc siro.

Theo một nghiên cứu, phan tả diệp hiệu quả hơn lactulose, một loại thuốc nhuận tràng phổ biến khác, trong việc điều trị táo bón mãn tính ở người lớn. Phan tả diệp có thể giúp giảm thời gian đi ngoài và cải thiện chất lượng phân ở trẻ em bị táo bón.

Hỗ trợ thanh lọc cơ thể

Phan tả diệp có khả năng kích thích nhu động ruột, giúp cơ thể loại bỏ độc tố và chất thải một cách hiệu quả. Điều này giúp thanh lọc cơ thể, cải thiện sức khỏe tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch.

Giải độc gan

Phan tả diệp được cho là có khả năng hỗ trợ giải độc gan bằng cách tăng cường lưu thông máu đến gan và kích thích sản xuất mật. Mật giúp cơ thể tiêu hóa chất béo và loại bỏ độc tố khỏi cơ thể.

Giảm cân 

Một số người sử dụng phan tả diệp như một chất hỗ trợ giảm cân. Phan tả diệp có thể giúp giảm cảm giác thèm ăn và tăng cường đốt cháy calo. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây không phải là giải pháp giảm cân lâu dài và hiệu quả.

Trà phan tả diệp có tác dụng hỗ trợ giảm cân
Trà phan tả diệp có tác dụng hỗ trợ giảm cân

Uống phan tả diệp nhiều có hại không?

Cây phan tả diệp là một vị thuốc nhuận tràng hiệu quả. Để giải đáp cho thắc mắc uống phan tả diệp nhiều có hại không, đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra cần sử dụng loại thảo mộc này đúng cách để không gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn.

Tiêu chảy nặng, mất nước

Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất khi sử dụng phan tả diệp quá liều. Tiêu chảy nặng có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, hoa mắt, mệt mỏi, da khô, chuột rút cơ bắp, thậm chí dẫn tới suy thận nếu không được điều trị kịp thời.

Hiện tượng này thường xảy ra do tác động của chúng lên hệ thống tiêu hóa, làm tăng sự di chuyển của dạ dày và ruột, dẫn đến việc mất nước và các dị vật cần thiết cho quá trình tiêu hóa.

Mất cân bằng điện giải

Khi nghiên cứu uống phan tả diệp nhiều có hại không, nhiều chuyên gia cũng đã khẳng định, loại cây này cũng có nguy cơ gây ảnh hưởng đến cân bằng điện giải trong cơ thể. Việc sử dụng quá mức có thể làm mất cân bằng giữa các ion điện giải như natri, kali và clorua, gây ra các vấn đề như co giật, mất ý thức và thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng.

Gây hại cho gan, thận

Một trong những tác động tiêu cực khác của việc sử dụng phan tả diệp quá mức là gây hại cho gan và thận. Thuốc này có thể tạo ra các hợp chất độc hại khi phân giải trong gan, gây ra tổn thương gan. Ngoài ra, việc sử dụng quá mức cũng có thể gây ra tác động tiêu cực lên chức năng thận, đặc biệt là ở những người có tiền sử về vấn đề thận.

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Quá trình tìm hiểu uống phan tả diệp nhiều có hại không còn cho thấy hệ tiêu hóa cũng là một trong những bộ phận chịu ảnh hưởng nặng nề khi sử dụng phan tả diệp quá mức.

Việc này có thể gây ra các vấn đề như viêm loét dạ dày và tá tràng, gây ra đau đớn và khó chịu. Đặc biệt, người dùng thường xuyên có thể trải qua các vấn đề liên quan đến việc tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng. Một số biểu hiện phổ biến là đầy bụng, khó tiêu và buồn nôn.

Uống phan tả diệp nhiều có hại không, người dùng có thể bị tổn thương hệ tiêu hóa
Uống phan tả diệp nhiều có hại không, người dùng có thể bị tổn thương hệ tiêu hóa

Tương tác thuốc

Ngoài các tác động trực tiếp lên cơ thể, việc sử dụng phan tả diệp quá mức cũng có thể gây ra các tương tác không mong muốn khi kết hợp với các loại thuốc khác, bao gồm thuốc lợi tiểu, thuốc tim và chống đông máu. Điều này có thể làm giảm hiệu quả của các loại thuốc khác hoặc tăng nguy cơ gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Biểu hiện ngộ độc phan tả diệp

Uống phan tả diệp nhiều có hại không, theo các chuyên gia y tế, khi người dùng tiêu thụ phan tả diệp ở liều lượng cao, có thể xuất hiện các biểu hiện của ngộ độc.

  • Tiêu chảy nặng: Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất của phan tả diệp. Tiêu chảy nặng có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng, mất cân bằng điện giải, thậm chí tử vong.
  • Đau bụng dữ dội: Phan tả diệp kích thích cơ ruột co bóp mạnh, dẫn đến đau bụng dữ dội, co thắt.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể trải qua các vấn đề về gan và thận như tăng men gan và suy thận. Những biểu hiện này cần được chú ý và người dùng cần tìm kiếm sự giúp đỡ y tế kịp thời nếu nghi ngờ bị ngộ độc do uống phan tả diệp quá mức.

Lạm dụng phan tả diệp có thể dẫn đến buồn nôn, tiêu chảy
Lạm dụng phan tả diệp có thể dẫn đến buồn nôn, tiêu chảy

Những ai không nên uống phan tả diệp?

Dù phan tả diệp là một loại thuốc thông dụng để giảm đau và hạ sốt nhưng không phải ai cũng nên sử dụng nó. Ngoài lưu ý uống phan tả diệp nhiều có hại không, bạn cũng cần tìm hiểu kỹ để xem đối tượng nào nên tránh uống trà hay các sản phẩm từ loại dược liệu này.

Theo đó, những đối tượng không nên dùng lá senna bao gồm:

  • Phụ nữ mang thai và cho con bú: Phan tả diệp có thể kích thích co bóp tử cung, dẫn đến nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Do đó, phụ nữ mang thai tuyệt đối không nên sử dụng phan tả diệp. Ngoài ra, các hoạt chất trong phan tả diệp cũng có thể bài tiết qua sữa mẹ, gây tiêu chảy cho trẻ bú.
  • Người sử dụng một số loại thuốc, người có các bệnh lý về đường tiêu hóa hoặc có các vấn đề về sức khỏe như tắc ruột, viêm ruột kết hoặc mất cân bằng điện giải… cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng phan tả diệp nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khác.
  • Trẻ em dưới 6 tuổi: Phan tả diệp có thể gây kích ứng hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ. Do đó, trẻ em dưới 6 tuổi không nên sử dụng phan tả diệp trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
Không tự ý cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi uống phan tả diệp
Không tự ý cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi uống phan tả diệp

Cách sử dụng phan tả diệp an toàn và hiệu quả

Bên cạnh lo ngại uống phan tả diệp nhiều có hại không, việc sử dụng phan tả diệp không đúng cách có thể dẫn đến nhiều tác hại cho sức khỏe. Do đó, để sử dụng phan tả diệp an toàn và hiệu quả, bạn cần ghi nhớ một số điều sau:

Liều lượng:

Liều lượng phan tả diệp phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe và mức độ nghiêm trọng của táo bón.

  • Trẻ em dưới 12 tuổi: Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
  • Người lớn: Liều khởi đầu thông thường là 150mg mỗi ngày, có thể tăng lên tối đa 300mg/ngày nếu cần thiết.
  • Người cao tuổi: Nên sử dụng liều thấp hơn do chức năng thận suy giảm.

Cách sử dụng:

  • Dạng viên: Uống nguyên viên với nước đầy đủ.
  • Dạng trà: Cho 1-2 muỗng cà phê lá phan tả diệp vào cốc nước sôi, hãm trong 10 phút, lọc bỏ bã và uống.
  • Dạng thuốc đạn: Nhúng thuốc đạn vào nước hoặc vaseline trước khi đưa vào trực tràng.
  • Thời điểm sử dụng: Nên sử dụng phan tả diệp vào buổi tối trước khi đi ngủ để thuốc có thời gian tác dụng.

Lưu ý:

  • Không sử dụng phan tả diệp quá 7 ngày liên tục.
  • Ngừng sử dụng phan tả diệp nếu gặp các tác dụng phụ như tiêu chảy, chuột rút, buồn nôn hoặc nôn mửa.
  • Không sử dụng phan tả diệp nếu bạn đang mang thai, cho con bú hoặc có các vấn đề về sức khỏe như tắc ruột, viêm ruột kết hoặc mất cân bằng điện giải.
Uống phan tả diệp chữa bệnh cần đảm bảo đúng cách và an toàn
Uống phan tả diệp chữa bệnh cần đảm bảo đúng cách và an toàn

Mẹo thay thế cho phan tả diệp trong điều trị táo bón

Nếu bạn vẫn hoài nghi uống phan tả diệp nhiều có hại không thì có thể tham khảo một số mẹo thay thế an toàn và hiệu quả sau đây để chữa trị táo bón:

  • Bổ sung chất xơ: Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nhu động ruột, giúp phân mềm và dễ dàng di chuyển hơn. Hãy bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn uống như trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu.
  • Uống đủ nước: Nước giúp làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón. Nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày, đặc biệt là khi bạn đang bị táo bón.
  • Tập thể dục thường xuyên: Hoạt động thể chất giúp kích thích nhu động ruột và cải thiện hệ tiêu hóa. Nếu được, hãy duy trì việc tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày và 5 ngày trong tuần.
  • Sử dụng probiotic: Probiotic là vi khuẩn có lợi cho đường ruột, giúp cân bằng hệ vi sinh và cải thiện tiêu hóa. Bạn có thể bổ sung probiotic bằng cách ăn sữa chua, uống thực phẩm chức năng hoặc lên men thực phẩm tại nhà.
  • Thử các phương pháp trị liệu tự nhiên: Một số phương pháp trị liệu tự nhiên như massage bụng, châm cứu hoặc yoga có thể giúp thư giãn cơ bắp và cải thiện nhu động ruột.

Như vậy, chúng tôi vừa giải đáp chi tiết uống phan tả diệp nhiều có hại không. Loại thảo mộc này là một vị thuốc hữu ích trong việc điều trị táo bón và hỗ trợ thanh lọc cơ thể. Tuy nhiên, cần sử dụng phan tả diệp một cách an toàn và hợp lý để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, tốt nhất bạn nên tham vấn ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.