1. Đặc điểm cây rau Sam
Trước khi tìm hiểu rau sam có tác dụng gì, hãy cùng điểm qua những đặc điểm nổi bật của loại cây này. Rau sam có tên khoa học là Portulaca oleracae L, là loài thực vật thân cỏ. Chúng còn được tên khác như rau chân vịt, mã xỉ hiện, mã xỉ thái, trường thọ thái.
Một số đặc điểm nhận biết cây rau sam:
- Thân cây: Rau sam có thân màu đỏ tía, trơn nhẵn, mọc bò sát mặt đất. Chiều dài trung bình của thân cây dao động từ 10 - 30cm.
- Lá: Lá rau sam có màu xanh lục bóng mượt, hình bầu dục dài và thường không có cuống. Lá mọc vòng quanh các hoa sam. Kích thước trung bình rộng khoảng 8 - 14mm và dài 1.5 - 2cm.
- Hoa: Hoa rau sam nhỏ nhắn, mọc ở đầu ngọn, không có cuống và có 5 cánh màu vàng tươi. Hoa rau sam thường xuất hiện vào cuối xuân cho đến giữa mùa thu.
- Quả: Sau khi hoa nở, rau sam sẽ tạo ra quả hình cầu chứa nhiều hạt màu đen bóng.
- Rễ: Rễ rau sam có cấu tạo đặc biệt, gồm rễ cái to và nhiều rễ con dạng sợi. Nhờ vậy, rau sam có thể phát triển tốt kể cả ở những vùng đất cứng, khô hạn và nghèo dinh dưỡng.
Rau sam có thể được sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn ngon như nộm rau sam, canh rau sam nấu thịt hoặc cá rô đồng, trứng rán rau sam, rau sam xào tỏi, rau sam luộc… Ngoài ra, rau sam còn được sử dụng như một vị thuốc dân gian để chữa trị nhiều bệnh lý khác nhau.
2. Giá trị dinh dưỡng của rau sam
Rau sam có tác dụng gì, biết được giá trị dinh dưỡng mà loại cây này mang lại bạn sẽ hiểu được vì sao chúng nhiều người ưa thích chúng đến vậy. Rau sam nổi tiếng với hương vị thơm ngon cùng hàm lượng dinh dưỡng dồi dào. Loại rau này rất giàu vitamin A, C, E, B1, B2, PP và K cao. Đây cũng là nguồn cung cấp dồi dào các khoáng chất thiết yếu như canxi, kali, magie, sắt, axit folic, natri,...
Ngoài ra, loại rau mọc dại này còn chứa một lượng Omega-3 và các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của gốc tự do.
3. Rau sam có tác dụng gì?
Nếu bạn thắc mắc rau sam có tác dụng gì mà lại được ví như món quà từ thiên nhiên thì những tác dụng mà cây rau sam mang đến cho sức khỏe sẽ là lời giải đáp chính xác nhất.
3.1. Tăng cường hệ miễn dịch
Chứa hàm lượng vitamin C dồi dào, rau sam giúp kích thích sản sinh tế bào miễn dịch, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, phòng ngừa các bệnh do virus, vi khuẩn gây ra như cảm cúm, ho, sổ mũi,... Rau sam còn chứa nhiều khoáng chất thiết yếu như kẽm, selen, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ miễn dịch khỏe mạnh.
3.2. Hỗ trợ tiêu hóa
Bạn đang tò mò muốn biết rau sam có tác dụng gì với hệ tiêu hóa đúng không? Đây là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn hiệu quả, kích thích nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón, đầy bụng, khó tiêu. Ngoài ra, chất xơ trong rau sam còn giúp thanh lọc cơ thể, loại bỏ độc tố ra khỏi đường ruột.
3.3. Tốt cho tim mạch
Omega-3, axit béo thiết yếu có trong loại rau này giúp giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt, bảo vệ tim mạch khỏi các nguy cơ mắc bệnh như xơ vữa động mạch, đột quỵ. Rau sam còn chứa kali, giúp điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
3.4. Giảm nguy cơ ung thư
Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, rau sam có hiệu quả trong việc phòng ngừa ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú,... Loại rau này giàu chất chống oxy hóa, giúp chống lại các gốc tự do, ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư.
3.5. Hỗ trợ bảo vệ hệ thần kinh
Nghiên cứu cho thấy, rau sam hỗ trợ tăng cường trí nhớ, cải thiện tập trung bằng DOPA và Dopamine. Chúng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do thiếu oxy, hỗ trợ điều trị Alzheimer, suy giảm trí nhớ ở người già.
3.6. Hỗ trợ giảm cân
Rau sam chứa ít calo, chỉ khoảng 20 calo mỗi 100 gram. Do đó, nó có thể giúp bạn nạp ít calo hơn trong khi vẫn cảm thấy no lâu. Bạn có thể ăn rau sam tươi sống như salad hoặc xào, luộc, nấu canh.
Ngoài ra, nước ép rau sam là một cách tuyệt vời để nạp vitamin, khoáng chất và chất xơ. Bạn có thể thêm các loại trái cây khác vào nước ép rau sam để tăng hương vị.
3.7. Tốt cho mắt
Vitamin A trong rau sam duy trì sức khỏe mắt, cải thiện thị lực, ngăn ngừa các bệnh như quáng gà, đục thủy tinh thể. Chất chống oxy hóa như beta-carotene và lutein bảo vệ mắt khỏi tác hại của gốc tự do, giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng.
3.8. Tăng cường sức khỏe xương khớp
Rau sam chứa hàm lượng canxi cao hơn hẳn so với các loại rau khác, giúp ngăn ngừa loãng xương. Chất nhầy, omega-3 và khoáng chất trong rau sam có tác dụng giảm đau, chống viêm, điều trị viêm khớp, thoái hóa. Vitamin E, C, K, magie nuôi dưỡng sụn khớp, tăng linh hoạt và tái tạo sụn khớp.
3.9. Giảm căng thẳng, stress
Bạn sẽ bất ngờ khi biết rau sam có tác dụng gì với việc giảm stress. Loại rau này chứa vitamin B9 và vitamin C, hỗ trợ sản xuất serotonin, điều hòa tâm trạng. Nó cũng cung cấp magie, canxi, kali, giúp cân bằng hệ thần kinh, giảm lo âu. Chất chống oxy hóa trong rau sam bảo vệ cơ thể khỏi stress oxy hóa, cải thiện sức khỏe tinh thần.
3.10. Hỗ trợ điều trị một số bệnh: tiểu đường, cao huyết áp, gout,...
Rau sam giàu vitamin C, quercetin và axit alpha-lipoic, hỗ trợ sản xuất insulin, cải thiện độ nhạy insulin. Kali trong rau sam giúp cân bằng natri, giãn mạch máu, giảm huyết áp. Đồng thời, tính thanh nhiệt của nó giúp đào thải axit uric, giảm viêm và đau do gout.
3.11. Rau sam hỗ trợ cho sức khỏe sinh sản
Hiện tại, chưa có nhiều nghiên cứu khoa học cụ thể chỉ ra rau sam có tác dụng gì đối với sức khỏe sinh sản. Tuy nhiên, dựa trên thành phần dinh dưỡng và các tác dụng đã được biết đến của rau sam, một số giả thuyết đã được đưa ra. Cụ thể:
Đối với phụ nữ:
- Rau sam có tính mát, giúp cân bằng nội tiết tố nữ, hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt và giảm các triệu chứng khó chịu trong thời kỳ mãn kinh.
- Rau sam có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể, từ đó bảo vệ sức khỏe tử cung và giảm nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa.
Đối với nam giới:
- Rau sam chứa hàm lượng kẽm cao, giúp tăng cường chất lượng tinh trùng, cải thiện khả năng sinh sản.
- Rau sam có tác dụng bổ thận, tráng dương, giúp tăng cường sức khỏe sinh lý nam giới.
Lưu ý: Rau sam có tác dụng kích thích sự co thắt cơ tử cung. Thử nghiệm cho thấy phụ nữ sau sinh uống chiết xuất rau sam, cường độ co bóp tử cung gia tăng. Tuy nhiên, do rau sam gây co bóp tử cung nên phụ nữ mang thai không nên dùng nước ép từ loại rau này.
3.12. Bạn đồng hành cho sắc đẹp rạng ngời
Bạn không cần quá hoài nghi rau sam có tác dụng gì đối với làm đẹp khi nó chỉ là loại cây mọc dại. Loại rau này chính là bí quyết làm đẹp tự nhiên mà bạn có thể tận dụng. Nhờ vào các thành phần chất chống oxy hóa, rau sam giúp chống lão hóa da, làm sáng da, mờ nám và tàn nhang. Đồng thời, nó cũng giúp se khít lỗ chân lông và giảm mụn trứng cá.
Bên cạnh đó, nước ép rau sam chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết giúp nuôi dưỡng tóc từ sâu bên trong, kích thích mọc tóc, ngăn ngừa rụng tóc và làm cho tóc chắc khỏe, óng ả. Bạn cũng có thể gội đầu bằng nước ép từ rau sam.
4. Cách chế biến và sử dụng rau sam hiệu quả
Sau khi đã cùng bạn tìm hiểu rau sam có tác dụng gì, bạn cũng cần học cách chế biến và sử dụng rau sam hiệu quả để tận dụng được toàn bộ giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe mà loại rau này mang lại.
Trước tiên, rau sam có thể được thêm vào các món canh, súp, salad để tăng thêm hương vị và giá trị dinh dưỡng. Ngoài ra, bạn cũng có thể hấp hoặc luộc rau sam và ăn kèm với các loại sốt hoặc nước mắm pha chua ngọt để tạo ra một món ăn nhẹ và giàu dinh dưỡng. Nếu muốn thưởng thức rau sam theo cách đơn giản nhất, bạn có thể chế biến nó thành một món xào nhanh chóng và dễ dàng, kết hợp với hành, tỏi và gia vị theo khẩu vị riêng của mình.
Ngoài ra, cần lưu ý không nên nấu rau sam quá kỹ vì sẽ làm mất đi các chất dinh dưỡng.
5. Giải đáp thắc mắc về rau sam
Sử dụng rau sam đúng cách sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và sắc đẹp. Do đó, bên cạnh việc quan tâm rau sam có tác dụng gì, bạn cũng cần lưu ý một số điều sau đây.
5.1. Ai không nên ăn rau sam?
- Người có tỳ vị hư hàn, tiêu chảy: Rau sam có tính hàn, do đó người có tỳ vị hư hàn, tiêu chảy nên hạn chế sử dụng để tránh làm nặng thêm tình trạng bệnh.
- Phụ nữ có thai và cho con bú: Như đã chia sẻ ở trên, một số nghiên cứu cho thấy rau sam có thể gây co bóp tử cung, do đó phụ nữ có thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Người đang sử dụng thuốc tây: Rau sam có thể tương tác với một số loại thuốc tây, do đó cần lưu ý và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
5.2. Rau sam có thể bảo quản được bao lâu?
Rau sam tươi nên được bảo quản trong tủ lạnh với nhiệt độ từ 4-8°C. Nên bảo quản rau sam trong hộp kín hoặc túi nilon để giữ độ tươi ngon. Rau sam có thể bảo quản được từ 2-3 ngày. Rau sam muối chua có thể bảo quản được lâu hơn, từ 1-2 tuần.
5.3. Rau sam có thể thay thế các loại rau khác không?
- Rau sam có thể thay thế các loại rau có tính mát như mồng tơi, rau đay,... trong các món xào, luộc, nấu canh.
- Tuy nhiên, rau sam có vị chua đặc trưng nên không phù hợp với tất cả các món ăn.
5.4. Liều lượng sử dụng rau sam phù hợp
Cho dù rau sam có tác dụng gì chăng nữa, bạn cũng chỉ nên sử dụng rau sam với lượng vừa phải, khoảng 50-100g mỗi ngày. Không nên ăn quá nhiều rau sam vì có thể gây lạnh bụng, tiêu chảy.
5.5. Rau sam có tác dụng gì trong chữa bệnh không?
- Rau sam có thể sử dụng để hỗ trợ điều trị một số bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, gout, viêm đường tiết niệu,...
- Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng rau sam để chữa bệnh, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng thuốc tây.
5.5. Lưu ý khi sử dụng rau sam
- Nên chọn rau sam tươi, có màu xanh mướt, thân mọng nước, không bị dập nát hay úa vàng.
- Rau sam thường mọc dại nên hãy tránh những khu vực bị ô nhiễm.
- Rửa sạch rau sam trước khi chế biến.
- Không nên sử dụng rau sam đã nấu lại nhiều lần.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào trước khi sử dụng rau sam.
Như vậy, chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu rau sam có tác dụng gì. Đây không chỉ là một loại thực phẩm bổ dưỡng mà còn là một vị thuốc quý giá trong Đông y với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Việc sử dụng rau sam thường xuyên và hợp lý sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần của bạn.
Thông tin mang tính tham khảo, tổng hợp, cần hỏi ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng.
