Thiền là gì? Lợi ích khi có cách ngồi thiền đúng
Trước khi tìm hiểu về cách ngồi thiền đúng, bạn hiểu rõ khái niệm về thiền định. Qua đó, bạn sẽ thấy được lợi ích của việc ngồi thiền đúng cách!
Thiền là gì?
Thiền định hay ngồi thiền là phương pháp đưa cơ thể đi vào trạng thái tĩnh lặng, não bộ thoát khỏi trạng thái lo âu về những luồng suy nghĩ của cuộc sống thường nhật. Nói cách khác, ngồi thiền đúng cách tức là bạn ngồi tĩnh lặng, chú tâm điều chỉnh suy nghĩ, tâm tư của mình, đưa cơ thể trở về với sự an yên, thư thái nhất.
Lợi ích khi có cách ngồi thiền đúng
Ngồi thiền là phương pháp rèn luyện tâm và trí. Dưới đây là 5 lợi ích sức khỏe phổ biến khi bạn thực hành cách ngồi thiền tĩnh tâm đúng:
Giảm căng thẳng, áp lực
Những căng thẳng, áp lực trong cuộc sống làm tăng nồng độ hormone cortisol, từ đó giải phóng các chất viêm cytokine trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến tình trạng mất ngủ, trầm cảm, tăng huyết áp...
Một nghiên cứu khác chỉ ra, khi thực hành cách ngồi thiền tĩnh tâm có thể làm giảm phản ứng viêm do sự căng thẳng, áp lực gây ra. Vì thế, bạn nên duy trì thói quen này để tâm trí, tinh thần luôn được thả lỏng.
Nâng cao nhận thức về bản thân
Khi thực hành cách ngồi thiền đúng cách, bạn sẽ quán chiếu được chính bản thân mình, nhận thức suy nghĩ của bản thân sẽ rõ ràng và khách quan hơn. Điều này giúp bạn làm sáng tỏ suy nghĩ, hành vi của mình.
Giảm mất trí nhớ do tuổi tác
Kirtan Kriya được xem là một trong các phương pháp thiền định kết hợp tụng kinh hoặc đọc câu chú. Việc lặp đi lặp lại giữa các ngón tay khi thực hành phương pháp thiền này giúp bạn tập trung suy nghĩ, từ đó cải thiện đáng kể trí nhớ do tuổi tác hoặc bị sa sút trí tuệ.
Cải thiện giấc ngủ
Mất ngủ là tình trạng có thể xảy ra với nhiều người. Tuy nhiên, ngồi thiền giúp cơ thể và tinh thần được thả lỏng. Qua đó, bạn sẽ dễ dàng có được một giấc ngủ sâu và tốt hơn. Vì thế, bạn nên ngồi thiền trước khi đi ngủ khoảng 10-15 phút để đi vào giấc ngủ một cách dễ dàng.
Ngồi thiền có giúp bạn bao dung hơn không?
Với cách ngồi thiền đúng có thể giúp bạn tăng cảm giác, hành động tích cực. Thông qua đó, bạn có thể học cách mở rộng chân tâm, sự tha thứ, bao dung với tất cả mọi người xung quanh, thậm chí bao gồm cả kẻ thù.
Một báo cáo tổng hợp từ 22 nghiên cứu riêng lẻ đã chỉ ra, ở trạng thái căng thẳng, lo sợ hay nóng giận, con người dễ mất kết nối, thiếu đi sự thấu hiểu, lòng bao dung bên trong tâm hồn. Trong khi đó, nếu ở trạng thái cởi mở hơn, tâm trí sẽ sáng suốt, dễ dàng kết nối và đồng cảm với mọi việc.
Trong khi đó, thiền định với khoảng thời gian yên tĩnh nhất định được cho là phương thuốc hiệu quả cho một tâm trí đang rối loạn. Việc thực hành hít vào, thở ra và mỉm cười giúp bạn có đủ tĩnh lặng để thấu cảm và chia sẻ nỗi đau khổ nơi mình và nơi người khác. Nhờ đó, lòng nhân ái và từ bi xuất hiện.
Một nghiên cứu khác cũng cho thấy, thực hành thiền đều đặn 3 lần mỗi tuần giúp cải thiện cảm xúc tích cực, tương tác giữa các cá nhân và sự thấu hiểu, chia sẻ về người khác sau 4 tuần.
Hướng dẫn cách ngồi thiền đúng tư thế
Thực tế, không phải ai cũng biết cách ngồi thiền đúng. Để thiền định phát huy tối đa lợi ích, bạn cần nắm rõ các nguyên tắc sau:
Lựa chọn không gian thiền phù hợp
Cách ngồi thiền cho người mới bắt đầu, việc đầu tiên bạn cần làm chính là lựa chọn một không gian thiền yên tĩnh, không bị làm phiền bởi các thiết bị điện tử. Các yếu tố tạo nên không gian thiền định chất lượng gồm:
- Không gian cần có ánh sáng chan hòa, dịu nhẹ
- Ưu tiên sử dụng các chất liệu gỗ tự nhiên trong không gian tạo cảm giác ấm cúng, thân thiện
- Lồng ghép các mảng xanh, âm nhạc nhẹ nhàng để tạo sự gần gũi, gắn bó với thiên nhiên
Tư thế ngồi
Cách ngồi thiền đúng chính là tư thế ngồi. Bạn cần chọn vị trí ngồi bằng phẳng, êm ái. Có thể lựa chọn đệm, gối hay khăn và ngồi lên trên để tạo sự thoải mái nhất định.
Giữ thẳng cột sống, lưng, vai, cổ
Hãy đảm bảo rằng cột sống lưng, vai, cổ nằm trên một đường thẳng trong suốt quá trình thiền. Tiếp đến, bạn cần thả lỏng toàn thân, hai cánh tay.
Trong quá trình ngồi thiền, nếu cảm thấy cột sống chưa thẳng, bạn cần điều chỉnh ngay bằng cách giữ thẳng cột sống. Điều này giúp hạn chế tình trạng vẹo cột sống lưng, gai cột sống,...
Tai, vai và cằm thả lòng
- Đối với tay: Bạn đặt nhẹ lên đùi, thả lỏng, mu bàn tay hướng lên trên.
- Đối với vai: Hai vai rủ xuống, ngang bằng nhau và nằm trên đường thẳng với cột sống.
- Đối với cằm: Cằm và khuôn mặt thả lỏng, không gồng cứng đầu và cổ. Cằm không ép chặt cổ sẽ làm căng cơ mặt, nhịp thở không đều khi thiền.
Khép hờ mắt
Mí mắt khép hờ nhẹ nhàng, không để ánh sáng lọt vào trong chính một trong những cách ngồi thiền đúng. Bạn không nhắm quá chặt sẽ khiến lông mày nhíu lại. Điều này làm ảnh hưởng tới sự tập trung khi thiền.
Điều chỉnh, tập trung vào hơi thở
Việc điều chỉnh hơi thở bằng cách hít thở nhẹ, đều sẽ giúp bạn thư giãn và dễ chịu khi thiền trong một thời gian dài. Ngoài ra, việc tập trung vào hơi thở giúp duy trì thời gian ngồi thiền lâu hơn.
Thả lỏng tâm trí
Trong quá trình thiền, bạn chỉ cần lơ là, hơi thở và suy nghĩ sẽ bị rời đi ngay. Vì thế, ngay khi nhận ra tâm trí mình đang đi lang thang, bạn cần quay trở lại, tập trung chú ý vào hơi thở.
Gợi ý 4 cách ngồi thiền cho người mới bắt đầu phổ biến nhất
Luyện cách ngồi thiền đúng có lợi cho sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Nếu chưa từng ngồi thiền, đây là 4 cách ngồi thiền cho người mới bắt đầu khá đơn giản mà bạn có thể áp dụng và thực hành ngay tại nhà.
Tư thế thiền trên ghế
Bạn có thể chọn tư thế thiền trên ghế ở mọi căn phòng trong ngôi nhà của mình hoặc ngay cả khi bạn đang đi làm hay du lịch. Với tư thế thiền trên ghế, bạn cần thực hiện như sau:
- Ngồi thẳng lưng, hai chân đặt dưới sàn tạo thành một góc 90 độ so với đầu gối.
- Đầu, cổ thẳng hàng với cột sống, hai tay đặt nhẹ nhàng trên đầu gối. Có thể dùng gối hoặc đệm lót sau lưng để tạo sự thoải mái khi ngồi thiền.
Tư thế thiền đứng
Với tư thế thiền đứng, bạn cần đứng thẳng lưng, hai chân đứng thẳng, song song và rộng bằng vai. Chú ý, gót chân hướng vào trong, tạo thành chữ V.
Hai tay thả lỏng tự nhiên. Nhắm mắt nhẹ nhàng, hít vào thật sâu và thở ra từ từ để cảm nhận hơi thở chạy dọc khắp các bộ phận trong cơ thể.
Tư thế thiền quỳ
Hay còn được gọi là tư thế kim cương, đây cũng được xem là cách ngồi thiền tĩnh tâm dành cho người mới bắt đầu. Tư thế này còn giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa, ngăn ngừa các vấn đề về cột sống.
Để bắt đầu, bạn cần chuẩn bị thảm yoga mềm mại, sau đó ngồi xuống, hai chân gập ra phía sau. Hạ phần mông tiếp xúc với gót chân, đùi nằm trên ống chân. Hai tay đặt trên đầu gối hoặc chắp trước ngực, lưng thẳng. Hít thở nhẹ nhàng, nhắm mắt lại để cảm nhận, điều chỉnh hơi thở.
Tư thế thiền nằm
Đây có thể xem là tư thế thiền đơn giản nhất mà bạn có thể thực hành ngay. Tư thế này bạn có thể nằm ngay trên sàn nhà hoặc giường ngủ.
Cách thực hiện rất đơn giản. Bạn chỉ cần nằm xuống, hai tay và hai chân dạng rộng và hoàn toàn thả lỏng. Hít thở bằng mũi, làm phồng khoang bụng sau đó từ từ thở ra, cảm nhận khoang bụng xẹp dần xuống. Với tư thế này, bạn có thể nằm ngủ luôn cũng rất tốt.
Kết luận
Trên đây là hướng dẫn cách ngồi thiền đúng và gợi ý các cách ngồi thiền cho người mới bắt đầu. Bạn hãy luyện tập với tâm thế thoải mái, thả lỏng và duy trì đều đặn từ 15 - 20 phút mỗi ngày. Chắc chắn bạn sẽ cảm nhận được sự thay đổi về sức khỏe tinh thần lẫn thể chất đấy!