Tính cầu toàn là gì?
Tính cầu toàn là gì? Cầu toàn trong tiếng Anh được gọi là Perfectionism. Người cầu toàn tiếng Anh là Perfectionist. Tính cầu toàn hay còn được gọi là chủ nghĩa hoàn hảo, bản tính này thường xuất hiện là khi con người đặt ra những tiêu chuẩn quá cao và không bao giờ đủ cho bản thân và những người xung quanh.
Họ luôn tìm kiếm sự hoàn hảo ở những thứ dù nhỏ nhặt nhất trong cả công việc lẫn cuộc sống. Việc quá cầu toàn sẽ khiến bạn không bao giờ hài lòng với mọi thứ, đồng hời mang đến những lo lắng, thậm chí là tâm trạng rơi vào trầm cảm, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.
Ngoài ra, tính cầu toàn còn có thể ảnh hưởng tới bất kỳ đối tượng nào tiếp xúc gần. Kể cả trẻ em, khi bị tác động bởi tiêu chuẩn khắt khe trong việc học tập, hoạt động thể thao và hoạt động xã hội của bố mẹ có thể gây ra những việc làm không đúng đắn. Điều này dẫn tới những nỗi ám ảnh về việc phải xuất sắc trong mọi lĩnh vực, gây cản trở sự phát triển của trẻ khi phải nỗ lực cho quá nhiều công việc cùng lúc để đạt đến sự hoàn hảo.
Có mấy dạng cầu toàn?
Hiện nay, cầu toàn được biểu hiện ra 2 dạng chính. Đó là:
-
Cầu toàn thông thường (được gọi là Normal perfectionists): Những người này thường xuyên đề ra những tiêu chuẩn cao cho bản thân. Tuy nhiên vẫn có thể linh hoạt điều chỉnh dựa vào tình hình cụ thể tại thời điểm đó. Họ được xem là những người theo đuổi sự hoàn hảo ngay thẳng.
-
Cầu toàn quá mức (được gọi là Neurotic perfectionists): Những người này thường có những biểu hiện không bình thường về mặt tâm lý. Họ cảm thấy không hài lòng với chính bản thân trong hầu hết các trường hợp, tỏ ra cố chấp và tự trách mình liên tục cũng như những người xung quanh mỗi khi câu chuyện diễn ra không như ý.
Dấu hiệu của người cầu toàn
Ngoài tìm hiểu khái niệm, các dạng của tính cầu toàn là gì, bạn cũng nên nắm được một vài biểu hiện của người sở hữu tính cách này. Theo đó, những người cầu toàn thường mang các đặc điểm như: tiêu chuẩn cá nhân quá cao, thường cảm thấy lo lắng khi gặp phải chỉ trích, chỉ tập trung vào tiểu tiết...
Tiêu chuẩn cá nhân quá cao
Ở cả hai kiểu người cầu toàn nêu trên, họ đều sở hữu điểm chung là thường đặt ra cho bản thân những tiêu chuẩn quá cao và bắt buộc bản thân phải đáp ứng. Bởi vậy, họ sẽ có nguy cơ gặp phải các vấn đề về mặt tâm lý, ám ảnh cưỡng chế hay nặng hơn là bị trầm cảm v.v.
Lo lắng nhận phải chỉ trích từ người khác
Dấu hiệu của tính cầu toàn là gì? Những người cầu toàn thường xuyên khó chịu với chính bản thân và cả người xung quanh mỗi khi không hoàn thành công việc một cách hoàn hảo. Họ lo sợ bản thân sẽ bị nghĩ xấu và nhận phải những chỉ trích của đồng nghiệp. Do đó, họ ít khi nhờ sự hỗ trợ từ người khác, thay vào đó họ thường không để ai phát hiện ra vấn đề khó khăn của mình. Nếu như tình trạng này kéo dài lâu, rất có thể những người này sẽ gặp các vấn đề rối loạn tâm trạng, dẫn đến căng thẳng, tiêu cực.
Tập trung vào chi tiết quá nhiều
Những người cầu toàn thường có đặc điểm chung là tập trung vào tiểu tiết quá nhiều. Họ có thể dành nhiều thời gian để kiểm tra, chỉnh sửa và hoàn thiện các công việc một cách đúng như họ mong muốn.
Tích cực trong mọi công việc
Người cầu toàn thường thuộc nhóm người rất tích cực trong mọi công việc. Họ thường làm việc rất chăm chỉ và tận tâm, dành nhiều thời gian và công sức để đảm bảo mọi thứ được hoàn thiện tốt nhất.
Khó chấp nhận sai sót
Những người cầu toàn thường rất khó chấp nhận sai sót. Họ cảm thấy khó chịu về chính bản thân hay cả người khác nếu như xảy ra lỗi lầm khi làm việc. Thậm chí những sai sót nhỏ cũng làm họ cảm thấy bất an.
Nghi ngờ về hành động của bản thân
Điểm hạn chế lớn nhất của người có tính cầu toàn là gì? Họ thường thiếu cảm giác chắc chắn về những hành động, việc làm hay nhiệm vụ nào đó. Nếu trong trường hợp cảm thấy không an toàn, họ sẽ thường phớt lờ trách nhiệm của mình một cách miễn cưỡng. Sự thiếu chắc chắn của bản thân cũng được xem là nguyên nhân biến họ trở thành người thiếu quyết đoán trong mọi việc.
Kén chọn và đòi hỏi cao
Người có tính cầu toàn thường mong muốn mọi thứ phải đạt 100% hoàn hảo. Do vậy, họ có xu hướng kén chọn và đòi hỏi mọi thứ phải rất cao. Họ bị ám ảnh với sự xáo trộn, bắt buộc mọi thứ phải nguyên tắc, nề nếp và gọn gàng. Điều này có tác động không nhỏ đến việc cố gắng để đáp ứng các đòi hỏi cao của bản thân.
Khó hài lòng với kết quả
Tuy đã hoàn thành công việc hoàn toàn và xuất sắc, thế nhưng người cầu toàn thường biểu hiện họ sẽ không bao giờ hài lòng với kết quả. Họ luôn mày mò, tìm cách hoàn thiện công việc hoàn chỉnh hơn mức có thể.
Mất thời gian và căng thẳng
Do quá chú trọng vào việc hoàn thiện mọi chi tiết, những người cầu toàn có thể dành nhiều thời gian hơn bình thường để hoàn thành công việc và áp lực bởi sự hoàn hảo. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, nếu được quản lý tốt, tính cầu toàn có thể đem tới sự chất lượng và thành công trong nhiều khía cạnh công việc và cuộc sống.
Tính cầu toàn có lợi hay có hại?
Tính cầu toàn vừa có thể đem đến lợi ích nhưng cũng có thể đem đến một số hạn chế nhất định. Điều quan trọng là bạn phải kiểm soát tính cách này một cách hiệu quả để cải thiện được những vấn đề tinh thần trong cuộc sống.
Lợi ích của tính cầu toàn là gì?
Nâng cao chất lượng và hoàn thiện: Người cầu toàn thường xuyên chú ý đến chi tiết dù nhỏ nhất và tìm cách hoàn thiện công việc hoàn hảo. Điều này dẫn đến sự chất lượng cao hơn trong kết quả thực hiện.
Tăng hiệu suất làm việc: Khả năng chú ý đến những tiểu tiết nhỏ có thể cải thiện hiệu suất làm việc và giảm thiểu sai sót xảy ra khi vận hành.
Tạo sự tin tưởng: Người có tính cầu toàn thường thể hiện sự tận tâm trong công việc. Điều này giúp xây dựng sự tin cậy và uy tín của họ trong mắt người khác.
Phát triển nhiều kỹ năng: Việc luôn theo đuổi chủ nghĩa hoàn hảo có thể khiến họ thúc đẩy việc học hỏi và phát triển kỹ năng mới mỗi ngày.
Hạn chế của tính cầu toàn là gì?
Tự áp lực và căng thẳng do khó chấp nhận sai sót: Tính cầu toàn nếu biểu hiện quá mức có thể dẫn đến những áp lực và căng thẳng khi cứ mãi cố gắng hoàn thiện những chi tiết và nỗ lực đạt đến mức hoàn hảo. Thậm chí, họ khó chấp nhận sai sót và cảm thấy thất bại khi không thể đạt được mức hoàn chỉnh hoàn hảo. Điều này sẽ khiến họ áp lực và khó chịu với chính bản thân mình.
Chậm tiến độ hoàn thành: Việc dành nhiều thời gian kiểm tra và chỉnh sửa các chi tiết nhỏ có thể làm chậm tiến độ hoàn thành công việc. Điều này cũng có khả năng gây ảnh hưởng đến những người đồng nghiệp.
Khả năng mất cân bằng trong tổng thể: Khi tập trung quá nhiều vào chi tiết có thể làm mất khả năng tổng thể và tạo ra nhiều chi tiết không cần thiết, thừa thãi.
Gây khó chịu cho những người khác: Người cầu toàn mang đến sự khó chịu cho người khác, đặc biệt là trong nhóm làm việc, khi họ quá chú trọng về chi tiết nhỏ nhặt.
Cách khắc phục mặt hạn chế của tính cầu toàn thái quá
Cách để khắc phục tính cầu toàn là gì? Nếu cảm thấy bản thân đang mắc phải hội chứng cầu toàn thái quá này, bạn có thể tham khảo một số cách để khắc phục như sau để cải thiện sức khoẻ tinh thần:
Sử dụng quãng thời gian hợp lý
Người cầu toàn thường mất khá nhiều thời gian để hoàn thành công việc hơn người bình thường. Sự cẩn thận khi thực hiện công việc được xem là một điểm tốt, thế nhưng bạn cần tối ưu thời gian hoàn thành nhanh nhất có thể.
Bạn có thể đánh giá thời lượng thực hiện công việc nhằm nâng cao tư duy và tác phong chuyên nghiệp. Thay vì cố gắng làm hoàn hảo, bạn nên thực hiện đơn giản mọi thứ sao cho kết quả hoàn thành đạt ở mức tốt là được.
Loại bỏ những tiêu chuẩn quá khắt khe
Khi muốn khắc phục tính cầu toàn, bạn cần hạn chế đặt ra những tiêu chuẩn khắt khe cho chính bản thân mình. Điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm được nhiều thời gian, sức lực hoàn thành công việc cũng như hạn chế tâm lý căng thẳng mỗi khi đảm nhận nhiệm vụ nào đó. Bên cạnh đó, để nâng cao hiệu quả công việc mà không quá căng thẳng, bạn cũng có thể thảo luận với mọi người để tìm ra ý tưởng thích hợp và ấn tượng nhất.
Thiết lập rõ ràng các mục tiêu cần phải hoàn thành
Cần thiết lập mục tiêu rõ ràng cho từng hạng mục công việc để bản thân tập trung vào việc hiện thực nó thay vì chăm chăm vào những điều nhỏ nhặt, không cần thiết.
Hạn chế gây ra các yếu tố dẫn đến sự cầu toàn quá mức
Đầu tiên, bạn cần xác định được yếu tố khiến bạn bị cầu toàn quá mức, điều này giúp bạn định hướng được bước đi chính xác cho mình. Nó có thể là những sai lầm trong quá khứ, thiếu tự tin khi quyết định,... Hãy nhớ về những thành tựu hay lời động viên của một người nào đó trong quá khứ đã dành cho bạn. Điều này sẽ giúp bạn trở nên tự tin và có thêm cảm hứng khi làm việc, học tập.
Gợi ý những công việc phù hợp cho người có tính cầu toàn
Nẵm được khái niệm tính cầu toàn là gì và nhận thấy mình thuộc tuýp người cầu toàn, hãy cân nhắc lựa chọn một số công việc sau để phát huy tối đa năng lực của mình:
-
Bác sĩ
-
Kế toán
-
Phi công
-
Lập trình viên
-
Giáo viên
-
Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm
-
Bác sĩ thú y
-
Biên tập viên
Hiểu rõ tính cầu toàn là gì có thể thấy, tính cách này mang lại nhiều lợi ích và cả mặt hạn chế tùy thuộc vào cách nó được biểu hiện ra bên ngoài. Việc cân bằng giữa chủ nghĩa hoàn hảo và tránh những hạn chế tiềm ẩn được xem là yếu tố quan trọng để đạt được sự cân đối trong cuộc sống.
