Các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc: Hé lộ bổng lộc tương đương 1.3 tỷ

1. Phi tần là gì?

Phi tần hay còn gọi là Thứ phi, Tần ngự hoặc Cung nhân, là những danh xưng chung cho các nàng hầu, thiếp thất của các vị vua, hoàng đế trong xã hội phong kiến ở các nước Đông Á như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên.

Họ là những người phụ nữ được vua/hoàng đế sủng ái và thu nạp vào hậu cung để phục vụ và sinh con cho vua. Tuy nhiên, địa vị và quyền lực của các phi tần lại khác nhau tùy thuộc vào hạng bậc và sự sủng ái của vua với họ.

Tuy nhiên, cuộc sống của các phi tần thường không dễ dàng. Họ phải cạnh tranh với nhau để giành được sự ưu ái của hoàng đế và đối phó với sự ganh ghét, ghen tị từ những đối thủ khác trong triều đình. Ngoài ra, họ cũng phải đối mặt với áp lực từ gia đình, xã hội và đôi khi có thể phải đối mặt với các cuộc tranh cãi và âm mưu ám sát.

2. Các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc

Để phân biệt các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc và quản lý hậu cung hiệu quả, triều đình đã đặt ra hệ thống cấp bậc phi tần cụ thể, từ cao xuống thấp.

2.1. Hậu cung của đương kim Hoàng Đế

Tất cả các phi tần đều được gọi chung là "Chủ tử", được thái giám và cung nữ hầu hạ và dành cả đời sống trong hậu cung sau khi được Hoàng đế sắc phong. Theo quy định ban đầu, ngoài Càn Thanh cung dành cho Hoàng đế và Khôn Ninh cung dành cho Hoàng hậu, các phi tần được chia thành hai nhóm: Đông lục cung và Tây lục cung, tọa lạc hai bên sườn Càn Thanh cung, tạo nên "Đông Tây lục cung".

Giống như mọi đàn ông Mãn Thanh, Hoàng đế nhà Thanh cũng theo thể chế thê thiếp, với các phi tần được chia thành các cấp bậc chính:

Hoàng hậu

Là vị thê chính của Hoàng đế, được sắc phong và chỉ có một người đảm nhận vị trí này tại một thời điểm. Trong lịch sử, Hoàng hậu của nhà Thanh thường được lựa chọn trong các trường hợp sau: khi Hoàng đế lập chính thất, khi một Hoàng tử trở thành Hoàng đế hoặc khi một Hoàng hậu qua đời.

Trong hậu cung, Hoàng hậu là người chủ trì mọi việc, quản lý các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc, thái giám và cung nữ. Vị trí của Hoàng hậu được xem là một trong những vị trí cao quý và được nhiều người ao ước. Hoàng hậu có quyền xử phạt các sai phạm trong hậu cung mà không cần sự đồng ý của vua và có thể quyết định về sự sống còn và vị trí của các phi tử.

Hoàng quý phi

Thường được xem như là Phó hậu, Hoàng quý phi thường nhận sắc phong và quyền lực quản lý hậu cung khi Hoàng đế chưa chọn được Hoàng hậu. Cô thường hỗ trợ Hoàng hậu trong việc quản lý hậu cung và có thể tham gia vào quyết định và xử phạt các vấn đề trong hậu cung. Tuy nhiên, cô cũng phải bẩm báo lại cho Hoàng hậu biết sau khi ra quyết định.

Quý phi

Quý phi là một vị trí quan trọng trong hậu cung, dành cho phi tử của Hoàng đế và có thể có đến hai người cùng giữ vị trí này trong hậu cung vào cùng một thời điểm. Quý phi có quyền lợi tương tự như Hoàng quý phi, tuy nhiên, khác biệt là Hoàng quý phi được phép mặc triều phục màu vàng Minh hoàng, một loại màu vàng chỉ dành riêng cho Hoàng thái hậu, Hoàng đế và Hoàng hậu.

Phi

Phi là tước vị dành cho thiếp lẽ chính thức của Hoàng đế nhà Thanh, thuộc hàng chính tam phẩm. Có thể có tối đa 4 Phi cùng lúc, mỗi vị Phi đều có cung riêng và là Cung chủ, quản lý mọi việc trong cung của mình.

Tần

Tần là một hạng thị thiếp của Hoàng đế, nằm trong hàng chính tứ phẩm và có thể có đến 6 người cùng giữ vị trí này trong hậu cung cùng một lúc. Các Tần là những phụ nữ có địa vị quan trọng trong triều đình, chịu trách nhiệm quản lý và phục vụ Hoàng đế trong các vấn đề hàng ngày.

Quý nhân

Quý nhân là tước vị dành cho các tú nữ mới vào cung, thuộc hàng chính lục phẩm, là một trong các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc thấp nhất trong hậu cung nhà Thanh. Số lượng Quý nhân trong hậu cung không giới hạn.

Thường tại

Thường tại là cấp bậc lớn thứ hai được sắc phong cho một tú nữ khi mới nhập cung và không có quy định cụ thể về số lượng. Thông qua các tài liệu hậu cung, Thường tại thường bao gồm 3 cung nữ, 2 thái giám và 2 tân giả khố thị tì theo hầu.

Đáp ứng

Đáp ứng là tước vị dành cho các phi tần có hạng thấp nhất trong hậu cung nhà Thanh, thuộc hàng Chính thất phẩm, chỉ cao hơn Quan nữ tử (không có phẩm trật). Số lượng Đáp ứng trong hậu cung không giới hạn.

Quan nữ tử

Từ thời Ung Chính, danh hiệu Quan nữ tử (hay Cung nữ tử) được sử dụng để chỉ các cung nữ nói chung nhưng sau này, đặc biệt là từ thời Ung Chính trở đi, danh hiệu này thường được dành cho các cung nữ được Hoàng đế sủng ái.

Từ thời Khang Hy trở đi, các phi tần chính thức đã được trao cho các danh hiệu riêng, được gọi là "Phong hiệu". Những danh hiệu này thường được tạo ra thông qua một lễ bộ đặc biệt mà Hoàng đế tự tham gia, chọn lựa một số ký tự mang ý nghĩa may mắn và mỹ đức.

2.2. Hậu cung của Tiên đế

Hậu cung của Tiên Đế đã có sự biến đổi lớn từ thời nhà Hán đến nhà Thanh. Trong khi nhà Hán vẫn duy trì tục tuẫn tang, khiến cho phi tần phải chết cùng Tiên Đế thì ở nhà Thanh, các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc đều được đối xử tốt hơn, có vị thế và nơi ở riêng.

Thái Hoàng Thái hậu và Hoàng Thái hậu

Thái Hoàng Thái hậu là danh hiệu dành cho bà nội của Hoàng đế, trong khi Hoàng Thái hậu là danh hiệu dành cho mẹ của Hoàng đế. Trong lịch sử của triều đình nhà Thanh, chỉ có hai vị Thái Hoàng Thái hậu, đó là Hiếu Trang Văn Hoàng hậu và Hiếu Khâm Hiển Hoàng hậu (hay còn gọi là Từ Hi Thái hậu).

Trong hậu cung, vai trò của Thái Hoàng Thái hậu là quan trọng nhất và cao nhất đối với phi tần. Khi Hiếu Trang Văn Hoàng hậu đang tại vị, ý kiến của bà được xem là tối cao nhất. Khi không có Thái Hoàng Thái hậu, ý kiến của Hoàng Thái hậu mới được coi là cao nhất.

Thái Hoàng Thái hậu sẽ ở Từ Ninh cung, còn Hoàng Thái hậu thường ở Ninh Thọ cung nhưng đôi khi có thể ở Thọ Khang cung, Từ Ninh cung hoặc Ninh Thọ cung. Dù ở đâu, vị trí của họ luôn được ưu tiên và có địa vị cao nhất trong cung điện.

Khác biệt giữa Thái Hoàng Thái hậu và Hoàng Thái hậu là khi có thể có nhiều hơn một Hoàng Thái hậu tại vị cùng một lúc. Điều này xảy ra khi Hoàng đế có nhiều hơn một mẹ, trong trường hợp con thứ của Hoàng đế lên ngôi, cả hai mẹ của Hoàng đế đều được coi là Hoàng Thái hậu.

Các di sương phi tần

Trong hậu cung của triều đình nhà Thanh, có những phi tần không phải là mẹ của Hoàng đế. Các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc thường sống tập trung tại các cung riêng nhưng chỉ khi có đại yến tổ chức tại Từ Ninh cung, họ mới có cơ hội tập họp và gặp gỡ nhau.

Họ thường dành thời gian hàng ngày cho việc đi đến các Phật đường trong Từ Ninh cung để dâng hương và sống một cuộc sống yên bình. Nếu có con trai được phong tước, họ có thể được dọn tới Vương phủ ở cùng với con, còn nếu không, họ sẽ tiếp tục ở lại Từ Ninh cung hoặc Thọ Khang cung.

Nếu không có Hoàng Thái hậu, vị "Di sương tần phi" có địa vị cao có thể sẽ đứng đầu trong số các phi tiền triều, được tôn là "Thái phi" theo sách văn chính thức. Ví dụ, Càn Long Đế tôn Đôn Di Hoàng quý phi làm "Ôn Huệ Hoàng quý Thái phi". Đôi khi, các "Hoàng tổ di phi" còn sống cũng có thể trở thành Thái phi cao hơn các "Hoàng khảo di phi".

3. Ngoài hầu hạ Hoàng Đế, các phi tần sẽ làm gì trong một ngày?

Các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc không chỉ xoay quanh việc hầu hạ Hoàng đế mà còn bao gồm nhiều hoạt động khác trong một ngày:

• Thiền đường và tôn giáo: Các phi tần thường dành thời gian để thăm viếng các thiền đường và đền thờ trong hoàng cung để dâng hương và cầu nguyện.
• Hoạt động văn hóa: Một số phi tần có thể tham gia các hoạt động văn hóa như đọc sách, học văn, hay thảo luận về văn chương và nghệ thuật với nhau.
• Nghệ thuật và giải trí: Họ có thể tham gia các hoạt động nghệ thuật như nhảy múa, hát hò, chơi nhạc cụ hoặc xem các buổi biểu diễn nghệ thuật do các nghệ sĩ cung cấp.
• Trò chơi và giải trí: Trong các cung riêng của mình, các phi tần có thể tham gia vào các trò chơi và giải trí như cờ, cờ vua, đánh bài và các trò chơi truyền thống khác.

4. Hé lộ mức bổng lộc hàng năm của của phi tần trong hậu cung nhà Thanh

Mức bổng lộc hàng năm của các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc được phân chia theo 8 cấp bậc khác nhau. Dưới đây là tổng hợp về mức bổng lộc và đãi ngộ hàng năm của các cấp bậc phi tần:

• Hoàng hậu: Nhận được khoảng 1000 lượng bạc mỗi năm, tương đương khoảng 400.000 NDT (tương đương 1.3 tỷ VNĐ)
• Hoàng quý phi: Được cấp phát khoảng 800 lượng bạc mỗi năm, tương đương khoảng 320.000 NDT.
• Quý phi: Nhận được khoảng 600 lượng bạc mỗi năm, tương đương khoảng 240.000 NDT.
• Phi: Nhận được khoảng 300 lượng bạc mỗi năm, tương đương khoảng 120.000 NDT.
• Tần: Được cấp phát khoảng 200 lượng bạc mỗi năm, tương đương khoảng 80.000 NDT.
• Quý nhân: Nhận được khoảng 100 lượng bạc mỗi năm, tương đương khoảng 40.000 NDT.
• Thường tại: Được cấp phát khoảng 50 lượng bạc mỗi năm, tương đương khoảng 20.000 NDT.
• Đáp ứng: Nhận được khoảng 30 lượng bạc mỗi năm, tương đương khoảng 14.000 NDT.

Ngoài số tiền này, các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc cũng được hưởng các đãi ngộ khác nhau về nhu yếu phẩm, bao gồm trang sức, lụa gấm, ngọc trai và cung nữ thái giám để hầu hạ.

5. Một số bộ phim thâm cung bí sử nên xem

Có một số bộ phim thâm cung bí sử Trung Quốc nổi tiếng mà bạn có thể xem để giải trí cũng như hiểu sâu hơn về các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc. Dưới đây là một số gợi ý:

• Cung Tâm Kế (2009): Phim lấy bối cảnh triều đại nhà Thanh, xoay quanh cuộc đời của Lưu Tâm Như, một cung nữ thông minh và đầy tham vọng.
• Thâm Cung Nội Chiến (2011): Phim kể về cuộc chiến tranh giành quyền lực giữa hai phi tần, An Kỳ và Nhữ Lan, trong hậu cung nhà Thanh. Phim có nhiều tình tiết gay cấn, hồi hộp và diễn xuất ấn tượng của các diễn viên chính.
• Diên Hy Công Lược (2018): Phim xoay quanh cuộc đời của Ngụy Anh Lạc, một cung nữ xinh đẹp và thông minh, từ từ leo lên vị trí cao trong hậu cung nhà Thanh.
• Hậu Cung Chân Hoàn Truyện (2011): Phim kể về cuộc đời của Hậu Chân Hoàn, một phi tần thông minh và đầy mưu mô, từ từ trả thù những kẻ đã hãm hại mình và gia đình.
• Bộ Bộ Kinh Tâm (2011): Phim là câu chuyện về một cô gái hiện đại bị quay ngược thời gian đến thời nhà Thanh và vướng vào những tranh giành quyền lực trong hậu cung.

Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm một số bộ phim về các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc khác như: Mỹ Nhân Tâm Kế (2010), Võ Mỵ Nương Truyền Kỳ (2015), Như Ý Truyện (2018), Thanh Lâu (2021), v.v.

Có thể thấy, hệ thống các cấp bậc phi tần trong hậu cung Trung Quốc là một phần quan trọng trong văn hóa cung đình, phản ánh thứ bậc xã hội, quyền lực và sự sủng ái của Hoàng đế. Mỗi cấp bậc đại diện cho một vị trí và vai trò riêng biệt, góp phần tạo nên bức tranh đa sắc màu và đầy bí ẩn của hậu cung.