Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm Hội Lồng Tồng
Việc tìm hiểu trước về tác giả tác phẩm là yếu tố không nên bỏ qua trước khi bắt đầu soạn bài Hội Lồng Tồng.
Tác giả
Tác phẩm "Hội lòng Tòng" được biên soạn bởi ba tác giả nổi bật: Trần Quốc Vượng, Lê Văn Hảo và Dương Tất.
Trong số đó, Trần Quốc Vượng (12 tháng 12 năm 1934 – 8 tháng 8 năm 2005) nổi bật với vai trò là giáo sư, nhà sử học và nhà khảo cổ học hàng đầu của Việt Nam. Quê quán của ông nằm ở thôn Lê Xá, xã Châu Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.
Sau khi tốt nghiệp với danh hiệu thủ khoa cùng Phan Huy Lê và Đinh Xuân Lâm vào năm 1956, Trần Quốc Vượng được giữ lại làm cán bộ giảng dạy tại Khoa Lịch sử, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, hiện nay là Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Tác phẩm
Tác phẩm "Hội Lồng Tồng" nằm trong cuốn sách "Mùa xuân và phong tục Việt Nam" do Trần Quốc Vượng, Lê Văn Hảo và Dương Tất Từ biên soạn. "Hội Lồng Tồng" là lễ hội truyền thống của người dân tộc Tày, Nùng, diễn ra vào mùa xuân để cầu cho mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no.
Giá trị nội dung:
Soạn bài Hội Lồng Tồng sẽ giúp tái hiện lại hình ảnh sống động của lễ hội Lồng Tồng, một nét văn hóa độc đáo của dân tộc Tày, Nùng. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu sâu sắc và niềm tự hào đối với những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần tôn vinh và giữ gìn bản sắc dân tộc.
Giá trị nghệ thuật:
- Tác phẩm được triển khai với lập luận chặt chẽ, lý lẽ và bằng chứng rõ ràng, tạo nên một bố cục hợp lý và dễ hiểu.
- Lối viết hấp dẫn, sinh động, giúp người đọc cảm nhận được không khí lễ hội và giá trị văn hóa mà tác phẩm muốn truyền tải.
Tóm tắt nội dung
Soạn văn bản Hội Lồng Tồng bạn sẽ biết, hội Lồng Tồng được tổ chức ở Việt Bắc từ sau Tết Nguyên đán đến Tết Thanh minh. Trong lễ hội, dân làng mang cỗ đến cúng Thần Nông, sau đó cùng nhau thưởng thức các món ăn như thịt gà, thịt lợn, bánh và rượu làm từ nông sản. Phần hội bao gồm nhiều hoạt động vui chơi như kéo co, thi bắn, ném còn, múa sư tử và lượn Lồng Tồng, trong đó ném còn, múa sư tử và lượn Lồng Tồng là những hoạt động nổi bật nhất.
Hướng dẫn soạn bài Hội Lồng Tồng đầy đủ ý - Kết nối tri thức
Nội dung cần khai thác khi soạn bài hội Lồng Tồng: bao gồm phần đọc văn bản và phần trả lời câu hỏi sau khi đọc.
Đọc văn bản
Nội dung chính cần soạn bài Hội Lồng Tồng:
Bài văn thuyết minh về lễ hội Lồng Tồng, một nét văn hóa đặc sắc của vùng Việt Bắc, diễn ra từ sau Tết Nguyên đán cho đến Tết Thanh minh, mang đậm dấu ấn truyền thống và tinh thần cộng đồng.
Trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 (t119, SGK Ngữ văn 7, tập 1): Tóm tắt các ý chính của văn bản "Hội Lồng Tồng" bằng sơ đồ (chú ý thời gian tổ chức, địa điểm tổ chức, vùng miền có lễ hội, phần cúng tế - lễ, phần vui chơi - hội).
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý đến thời gian, địa điểm, vùng miền và các hoạt động trong lễ hội Lồng Tồng khi soạn bài Hội Lồng Tồng.
Lời giải chi tiết:
- Thời gian tổ chức: Lễ hội Lồng Tồng thường diễn ra sau Tết Nguyên đán và kéo dài đến Tết Thanh minh.
- Địa điểm tổ chức: Lễ hội thường được tổ chức tại đình làng, nơi thờ thành hoàng làng, Thần Nông.
- Vùng miền có lễ hội: Lễ hội Lồng Tồng là nét văn hóa đặc trưng của vùng Việt Bắc, nơi có đông đảo dân tộc Tày, Nùng sinh sống.
- Phần cúng tế - lễ:
- Người dân trong làng mang các sản vật nông nghiệp như gà thiến béo, lợn quay, và các loại bánh trái đến đình làng để cúng Thần Nông.
- Những sản vật này được trình bày đẹp mắt, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với vị thần bảo trợ cho nông nghiệp.
- Phần vui chơi - hội:
- Sau lễ cúng, người dân tham gia nhiều trò chơi dân gian như ném còn, múa sư tử, kéo co, thi bắn cung.
- Các hoạt động văn nghệ như hát lượn, hát đối đáp cũng diễn ra, tạo nên không khí vui tươi, rộn ràng cho lễ hội.
Câu 2 (t119, SGK Ngữ văn 7, tập 1): Sản vật cúng tế trong hội Lồng Tồng có liên quan gì với tục mở hội xuống đồng và tục thờ thành hoàng - Thần Nông?
Phương pháp giải:
Xem xét soạn bài Hội Lồng Tồng kỹ lưỡng ở đoạn văn miêu tả các sản vật cúng tế và hiểu mối liên hệ giữa các sản vật này với các tục lệ dân gian liên quan đến nông nghiệp.
Lời giải chi tiết:
- Sản vật cúng tế: Trong lễ hội Lồng Tồng, các sản vật cúng tế bao gồm gà thiến béo, lợn quay, các loại bánh trái và nông sản khác, tất cả đều là những sản phẩm tiêu biểu của nghề nông.
- Mối liên hệ:
Lễ hội Lồng Tồng gắn bó chặt chẽ với tục thờ Thần Nông và phong tục mở hội xuống đồng. Thần Nông được coi là vị thần bảo trợ cho nông nghiệp và được tôn kính như thành hoàng làng. Việc dâng cúng các sản vật nông nghiệp không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với Thần Nông mà còn là cách người dân báo cáo kết quả lao động của mình, đồng thời gửi gắm mong ước về một mùa màng bội thu, cuộc sống sung túc và no đủ.
Câu 3 (t119, SGK Ngữ văn 7, tập 1): Soạn bài Hội Lồng Tồng và cho biết văn bản miêu tả những hoạt động nào của cư dân trong phần hội? Những hoạt động đó biểu thị những phẩm chất và khả năng nào của con người?
Hướng dẫn trả lời:
- Hoạt động trong phần hội:
- Phần hội của lễ hội Lồng Tồng bao gồm nhiều trò chơi dân gian như đánh vật, kéo co, thi bắn cung, đua thuyền và múa sư tử.
- Các tiết mục văn nghệ như hát lượn, hát đối đáp cũng là một phần quan trọng, đặc biệt là những bài hát mang âm hưởng lễ hội xuân.
- Phẩm chất và khả năng biểu thị:
- Những hoạt động này thể hiện sự mạnh mẽ, dẻo dai và tài năng đa dạng của người dân. Bên cạnh đó, chúng còn biểu thị tinh thần đoàn kết cộng đồng, tình yêu thiên nhiên và niềm đam mê với cuộc sống. Những trò chơi và hoạt động văn nghệ không chỉ mang tính giải trí mà còn gắn kết người dân trong làng với nhau, củng cố các giá trị truyền thống và văn hóa.
Câu 4 (t119, SGK Ngữ văn 7, tập 1): Người dân gửi gắm mong ước gì khi tổ chức hội Lồng Tồng?
Hướng dẫn trả lời:
- Mong ước:
- Khi tổ chức hội Lồng Tồng, người dân mong cầu một năm mới với thời tiết thuận lợi, mưa thuận gió hòa để có thể đạt được mùa màng bội thu, sản xuất đạt năng suất cao.
- Ngoài ra, họ cũng mong ước sức khỏe dồi dào, cuộc sống hạnh phúc và bình an cho gia đình và cộng đồng.
Câu 5 (t120, SGK Ngữ văn 7, tập 1): “Lượn, tiếng nói của tình yêu, tiếng lòng của ngày hội xuân, lành mạnh, trong sáng, đầy sức sống, vang vọng sôi nổi mà êm đềm dưới trời xuân Việt Bắc.” Em cảm nhận như thế nào về thái độ đánh giá của người viết qua câu văn trên?
Hướng dẫn trả lời:
- Cảm nhận:
Qua câu văn này, người viết thể hiện tình cảm sâu sắc, sự yêu mến và kính trọng đối với lễ hội Lồng Tồng cũng như các hoạt động văn hóa, nghệ thuật của người dân vùng Việt Bắc. Câu văn diễn tả sự sống động, tươi mới và đầy sức sống của mùa xuân, phản ánh niềm tự hào của tác giả về văn hóa truyền thống và tinh thần đoàn kết cộng đồng trong lễ hội này.
Bài tập liên hệ sau khi soạn bài Hội Lồng Tồng
Câu hỏi 1: Liên hệ lễ hội Lồng Tồng với các lễ hội cầu mùa khác như lễ hội Gióng, lễ hội Yên Tử, hay lễ hội Đền Hùng. Hãy chỉ ra sự giống và khác nhau trong cách tổ chức và ý nghĩa của từng lễ hội sau khi soạn văn lớp 7 hội Lồng Tồng.
Lễ hội Lồng Tồng, lễ hội Gióng, lễ hội Yên Tử và lễ hội Đền Hùng đều là những lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam, đặc biệt là nét tín ngưỡng nông nghiệp cầu mùa. Tuy nhiên, mỗi lễ hội lại mang những nét đặc trưng riêng. Cả bốn lễ hội đều có chung mục đích cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, nhưng cách thức tổ chức và không gian văn hóa lại có sự khác biệt.
Lễ hội Lồng Tồng mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Tày, Nùng với những nghi thức cầu thần linh, tổ tiên, còn lễ hội Gióng lại gắn liền với truyền thuyết về vị anh hùng dân tộc. Lễ hội Yên Tử mang đậm màu sắc Phật giáo với những nghi lễ tu tập. Trong khi lễ hội Đền Hùng lại là dịp để tưởng nhớ các vị vua Hùng, tổ tiên của dân tộc Việt.
Dù khác nhau về hình thức nhưng tất cả các lễ hội này đều góp phần gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa rất đỗi truyền thống của dân tộc.
Câu 2: Sau khi soạn bài Hội Lồng Tồng, hãy phân tích ngắn vai trò của các lễ hội trong việc hình thành tính cách và văn hóa dân tộc qua các tác phẩm văn học.
Các lễ hội truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tính cách và văn hóa dân tộc, điều này thể hiện rõ qua nhiều tác phẩm văn học. Lễ hội không chỉ là dịp để cộng đồng cùng nhau vui chơi, cúng tế mà còn là cơ hội để các giá trị văn hóa, truyền thống được gìn giữ và truyền lại cho thế hệ sau. Trong các tác phẩm văn học như Chuyện người con gái Nam Xương hay Phong tục thờ cúng tổ tiên, lễ hội được miêu tả không chỉ là các hoạt động giải trí mà còn phản ánh sâu sắc những quan niệm về đạo đức, nhân cách và tín ngưỡng của người dân. Các lễ hội thường mang ý nghĩa giáo dục, thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên và các giá trị văn hóa, từ đó góp phần hình thành nhân cách và bản sắc văn hóa của cộng đồng.
Câu 3: Viết đoạn mở bài và kết bài cho đề bài liên quan đến phân tích tác phẩm Hội Lồng Tồng.
Mở bài: Mùa xuân đến, vạn vật như bừng tỉnh sau giấc ngủ đông. Cùng với sự chuyển mình của thiên nhiên, các lễ hội truyền thống cũng trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Từ ngàn đời nay, người Việt Nam ta luôn gắn bó với những lễ hội truyền thống. Mỗi lễ hội đều mang một ý nghĩa riêng, phản ánh đời sống tinh thần của từng dân tộc. Trong đó, lễ hội Lồng Tồng của dân tộc Tày, Nùng là một lễ hội tiêu biểu.
Kết bài: Lễ hội Lồng Tồng không chỉ là một sự kiện văn hóa mang tính địa phương mà còn có giá trị nhân văn sâu sắc. Nó là minh chứng cho sức sống bền bỉ của những giá trị truyền thống, là nguồn cảm hứng bất tận cho các thế hệ mai sau. Hình ảnh lễ hội sẽ mãi in đậm trong tâm trí mỗi người, nhắc nhở chúng ta về những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Sau khi soạn bài Hội Lồng Tồng, ta hiểu rằng, lễ hội truyền thống không chỉ là những hoạt động giải trí mà còn có giá trị giáo dục cao. Chúng giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng các giá trị văn hóa, đồng thời học hỏi những bài học về nhân cách, đạo đức và lối sống từ ông cha.
