5+ bài tóm tắt Rừng xà nu: Ngắn gọn, đủ ý và hấp dẫn

Aretha Thu An
Tóm tắt Rừng xà nu giúp học sinh nắm bắt được những sự kiện, tình tiết quan trọng trong tác phẩm một cách nhanh chóng, súc tích. Việc tóm tắt cần đảm bảo giữ nguyên nội dung chính, tinh thần của tác phẩm, đồng thời lược bỏ những chi tiết phụ, không quan trọng.

Giới thiệu tác giả và tác phẩm Rừng xà nu 

Trước khi tóm tắt Rừng xà nu, học sinh cần hiểu tìm hiểu trước về tác giả, tác phẩm.

Tác giả

Nguyễn Trung Thành còn được biết đến với bút danh Nguyên Ngọc, tên khai sinh là Nguyễn Văn Báu, sinh năm 1932 tại huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Ông là một nhà văn nổi tiếng, có nhiều đóng góp quan trọng cho nền văn học Việt Nam, đặc biệt là trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

Sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ thành công, ông tiếp tục cống hiến cho phong trào văn nghệ của đất nước, từng giữ chức Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam và Tổng biên tập báo Văn nghệ.

Nguyễn Trung Thành có nhiều tác phẩm nổi tiếng, trong đó có:

  • Đất nước đứng lên: Đạt giải Nhất – Giải thưởng Hội Văn nghệ Việt Nam 1954-1955.
  • Rẻo cao (1961).
  • Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc (tập truyện và ký, 1969).
  • Đất Quảng (tiểu thuyết năm 1971-1974).

Tác phẩm

Rừng xà nu là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Nguyễn Trung Thành, viết vào năm 1965. Truyện ngắn này ra mắt lần đầu tiên trên tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng Trung Trung Bộ số 2/1965 và in trong bộ Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc.

Tác phẩm được sáng tác trong bối cảnh kháng chiến chống đế quốc Mỹ, khi tác giả đang hoạt động tại chiến trường miền Nam. Rừng xà nu không chỉ là một câu chuyện về cuộc chiến đấu anh dũng của người dân Tây Nguyên mà còn là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, kiên cường của dân tộc Việt Nam.

Hình tượng dân làng Xô Man trong tác phẩm Rừng xà nu
Hình tượng dân làng Xô Man trong tác phẩm Rừng xà nu

Một số mẫu tóm tắt Rừng xà nu tiêu biểu

Tóm tắt Rừng xà nu cần thể hiện rõ tính cách nhân vật, cốt truyện và thông điệp của tác phẩm. Dưới đây là một số mẫu tóm tắt tiêu biểu, các bạn học sinh có thể tham khảo.

Bài tóm tắt Rừng xà nu 1

Sau khi tham gia cách mạng, Tnú trở về quê hương và được thằng bé Heng dẫn đường tránh các bẫy rập xung quanh. Tối đó, cụ Mết kể lại cho cả làng nghe về lịch sử của làng và cuộc đời của Tnú. Tnú mồ côi cha mẹ từ nhỏ và được dân làng Xô Man nuôi dưỡng.

Ngày còn nhỏ, Tnú và Mai đã được anh Quyết dạy dỗ nhiều điều bổ ích. Khi Tnú và Mai kết hôn, họ trở thành những người tiên phong lãnh đạo dân làng trong cuộc kháng chiến. Lúc tin đồn về phản kháng lan rộng, giặc đã đến đàn áp và bắt Tnú.

Sau khi giặc Mỹ tra tấn mẹ con Mai đến chết, Tnú không thể kiềm chế và xông ra giết giặc, dẫn đến việc bị bắt và tra tấn bằng cách đốt mười đầu ngón tay bằng nhựa xà nu. Tuy nhiên, dân làng đã nổi dậy và đánh bại kẻ thù trước sự tàn bạo của chúng. Sáng hôm sau, cụ Mết, Heng và Dít tiễn Tnú lên đường tiếp tục cách mạng. Họ chia tay nhau trên đồi Xà nu, nơi sức sống vẫn tràn đầy bất chấp mưa bom bão đạn của kẻ thù.

Bài tóm tắt Rừng xà nu 2

Tây Nguyên huyền thoại, nơi những con người mang trong mình tinh thần quật cường, bất khuất trước kẻ thù xâm lược, được hiện lên sống động qua trang viết của nhà văn Nguyễn Trung Thành trong tác phẩm "Rừng Xà Nu". Tnú, chàng trai trẻ làng Xô Man, trở thành biểu tượng cho khí tiết anh hùng của người dân Tây Nguyên trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước.

Sau ba năm theo tiếng gọi thiêng liêng của cách mạng, Tnú trở về làng Xô Man. Niềm vui đoàn tụ vỡ òa khi anh được gặp lại người thân, bà con trong làng. Cụ Mết, già làng kính cẩn, kể lại cho cả làng nghe về cuộc đời đầy gian khổ, hy sinh của Tnú. Từ cái chết bi thảm của cha mẹ, Tnú và Mai buộc phải lẩn vào rừng, nuôi dưỡng anh Quyết - người thầy đã dạy dỗ cho anh biết chữ.

Bi kịch ập đến khi Tnú bị giặc bắt, tra tấn dã man. Anh Quyết hy sinh để cứu Tnú. Nỗi đau mất mát tột cùng, cộng với sự căm thù giặc sâu sắc, Tnú trở về làng, xông ra chiến đấu bảo vệ quê hương. Mẹ con Mai - vợ con anh - bị giặc sát hại dã man. Tnú bị tra tấn đốt cháy 10 ngón tay bằng nhựa xà nu.

Trước cảnh tượng bi thương, cụ Mết cùng các thanh niên trong làng dũng cảm xông ra chiến đấu, dùng mác, rựa chém chết lũ giặc ác ôn, giải phóng dân làng. Lửa căm thù bùng cháy, thắp sáng núi rừng Tây Nguyên. Cuối cùng, Tnú được tiễn ra đi theo tiếng gọi thiêng liêng của cách mạng, tiếp tục chiến đấu chống giặc ngoại xâm. Hình ảnh Tnú hòa mình vào rừng Xà Nu bạt ngàn, tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, cho tinh thần quật cường, bất khuất của người dân Tây Nguyên.

Mẫu sơ đồ tư duy tóm tắt Rừng xà nu
Mẫu sơ đồ tư duy tóm tắt Rừng xà nu

Bài tóm tắt Rừng xà nu 3

"Rừng xà nu" là câu chuyện về khu rừng bao phủ vùng Tây Nguyên, nơi làng Xô Man tồn tại. Tnú- nhân vật chính, tham gia cách mạng chống quân giặc. Khi chiến đấu, quân thù bắt vợ con Tnú để dụ anh ra. Chứng kiến cảnh vợ con bị hành hạ, Tnú không chịu nổi và xông ra cứu Mai và con. Tuy nhiên, anh không cứu được họ, vợ con anh chết, còn Tnú bị giặc bắt và tra tấn, đốt trụi mười đầu ngón tay.

May mắn, Tnú được dân làng cứu thoát. Anh tìm đến quân giải phóng và tham gia chiến đấu. Sau ba năm, anh trở lại làng Xô Man thăm dân làng. Trong đêm đó, cả làng nghe cụ Mết kể về những chiến công của anh, những thử thách và nỗ lực vượt qua, những trận đánh mà anh chiến thắng và câu chuyện anh bị địch bắt và tra tấn nhưng vẫn kiên quyết không khai báo. Những câu chuyện này nâng cao tinh thần anh hùng của dân làng.

Sáng hôm sau, Tnú được cụ Mết, bé Heng và Dít tiễn lên đường tiếp tục đánh đuổi giặc ngoại xâm. Họ chia tay trên đồi xà nu, nơi cây xà nu lớn của cụ Mết, cây xà nu trưởng thành của Tnú và cây xà nu đang phát triển của Dít tạo nên khung cảnh đẹp mộng mơ. Tnú tiếp tục hành trình chiến đấu vì sự tự do và bình yên của dân tộc.

Bài tóm tắt Rừng xà nu 4

Rừng Xà Nu là một khu rừng nguyên sinh bạt ngàn, là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, cho tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường và niềm tin tất thắng của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước.

Tnú, chàng trai trẻ làng Xô Man, là một trong những người con ưu tú của Rừng Xà Nu. Tham gia cách mạng, Tnú cùng với những người dân trong làng chiến đấu chống lại quân giặc xâm lược. Tuy nhiên, chiến tranh tàn khốc đã gieo rắc bao đau thương, mất mát cho gia đình Tnú. Khi vợ con anh bị giặc bắt làm con tin, Tnú không thể kìm nén được lòng căm thù và xông ra chiến đấu. Dù không cứu được vợ con nhưng hành động dũng cảm của Tnú đã thể hiện khí phách anh hùng, tinh thần hy sinh quên mình của người chiến sĩ Tây Nguyên.

Bị giặc bắt và tra tấn dã man, Tnú vẫn một mực giữ vững khí tiết, không khai báo một lời. Mười ngón tay của anh bị đốt cháy, nhưng tinh thần của anh thì không thể bị khuất phục. Tnú được dân làng giải cứu và tiếp tục chiến đấu cùng quân giải phóng.

Sau ba năm, anh trở về làng Man, mang theo niềm tự hào và chiến thắng. Trong đêm lửa trại bập bùng, cả làng quây quần bên nhau, lắng nghe cụ Mết kể về những chiến công hiển hách của Tnú. Những câu chuyện về lòng dũng cảm, ý chí kiên cường và tinh thần hy sinh quên mình của Tnú đã truyền cảm hứng cho người dân làng, tiếp thêm cho họ sức mạnh để tiếp tục chiến đấu chống giặc.

Sáng hôm sau, Tnú lên đường tiếp tục chiến đấu, được tiễn đưa bởi cụ Mết, bé Heng và Dít. Trên đồi Xà Nu, nơi có cây xà nu già của cụ Mết, cây xà nu trưởng thành của Tnú và cây xà nu đang phát triển của Dít, hình ảnh Tnú hòa mình vào Rừng Xà Nu bạt ngàn như tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, cho tinh thần quật cường, bất khuất của dân tộc Tây Nguyên.

Bài tóm tắt Rừng xà nu 5

Tnú là đứa trẻ mồ côi được những dân làng Xô Man nuôi lớn. Dù không có cha mẹ nuôi, Tnú vẫn được dân làng yêu thương và trân trọng vì tính cách hiền lành, nhanh nhạy và tinh thần kháng chiến mạnh mẽ. Một đêm, Tnú được phép về thăm lại làng, khiến dân làng Xô Man rộn ràng chuẩn bị đón tiếp. Mọi người đều hiểu cho tấm lòng của Tnú và anh cảm nhận được tình yêu và sự hãnh diện của dân làng. Đặc biệt, cụ Mết - người giàu kinh nghiệm và lòng nhân ái, đã thiết đãi Tnú nhiệt tình và truyền đạt nhiều bài học cuộc đời.

Trong buổi tối, cụ Mết và dân làng quây quần kể những câu chuyện về người chiến sĩ anh hùng này. Tnú lắng nghe, nhớ lại kí ức khi còn là đứa trẻ được anh Quyết dạy chữ. Nhờ anh Quyết, Tnú biết đọc, biết viết và đóng góp cho cộng đồng. Một lần giặc tới làng, bọn chúng giết vợ con Tnú và thiêu đốt mười đầu ngón tay của anh. Tuy nhiên, Tnú không bỏ cuộc mà cùng dân làng đấu tranh chống lại chúng, cuối cùng giành chiến thắng.

Tnú không chỉ ở lại Xô Man mà còn tham gia nhiều cuộc kháng chiến, đạt nhiều chiến công lớn cho cách mạng. Sau đó, Tnú tiếp tục lên đường kháng chiến, chia tay dân làng nơi rừng xà nu trải dài với cây xà nu lớn.

Hình ảnh rừng xà nu ngày nay
Hình ảnh rừng xà nu ngày nay

Những chi tiết nghệ thuật đặc sắc trong Rừng xà nu 

Sau đây là một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc mà học sinh cần đưa vào đoạn tóm tắt Rừng Xà Nu của mình để tránh bị thiếu ý:

Chi tiết đôi bàn tay của Tnú

Đây là một chi tiết gây xúc động mạnh mẽ, khiến người đọc không thể kìm nén nước mắt. Đó là nỗi đau thể xác, nỗi đau tâm hồn, những nỗi đau làm mòn mỏi tâm can con người, khiến họ quằn quại trong đau đớn mà chết dần. Chi tiết mười ngón tay Tnú bốc cháy còn là biểu tượng cho tội ác của giặc Mỹ.

Chi tiết lời nói của cụ Mết

Cụ Mết là người thuật lại câu chuyện của Tnú trong bầu không khí sử thi và có một câu nói được lặp đi lặp lại nhiều lần như một lời nhắn nhủ: “Nghe rõ chưa, các con, rõ chưa? Nhớ lấy, ghi lấy. Sau này tau chết rồi, bay còn sống phải nói lại cho con cháu: chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!”.

Khi tóm tắt Rừng xà nu, ta nhận thấy chi tiết này cũng thể hiện triết lý muôn thuở: Phải đấu tranh mới đạt được kết quả, vì cuộc chiến của chúng ta là chính nghĩa, là nỗ lực bảo vệ từng tấc đất của cha ông, bảo vệ một nước Việt Nam thống nhất.

Minh họa hình tượng cụ Mết
Minh họa hình tượng cụ Mết

Chi tiết Tnú tự ghì đá vào đầu chảy máu

Khi học chữ thua Mai, Tnú đã tự đập đầu mình đến mức chảy máu. Chi tiết này thể hiện lòng tự tôn cao của Tnú, anh không chấp nhận việc mình thua kém người khác. Tnú hiểu rằng chỉ có cái chữ của Đảng, của anh Quyết dạy mới có thể viết hết những suy nghĩ trong lòng, giúp anh được giác ngộ lý tưởng cách mạng và lãnh đạo buôn làng chống lại kẻ thù.

Tóm tắt Rừng Xà Nu là điều cần thiết trước và sau khi đọc văn bản, giúp học sinh hệ thống lại kiến thức, nắm vững nội dung cốt lõi và ý nghĩa của tác phẩm để chuẩn bị cho các kỳ thi hoặc kiểm tra.