Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm Rừng xà nu
Soạn bài Rừng xà nu chi tiết trước khi học mang lại nhiều lợi ích cho học sinh, giúp việc tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn. Học sinh cần bắt đầu bằng việc tìm hiểu tác giả và tác phẩm.
Tác giả
Cuộc đời:
- Nguyễn Trung Thành (bút danh khác là Nguyên Ngọc) sinh năm 1932 tại Quảng Nam.
- Tham gia bộ đội năm 1950, sau đó làm phóng viên báo Quân đội nhân dân Liên khu V.
- Năm 1962, ông trở về miền Nam, hoạt động trong lĩnh vực văn nghệ.
- Ông mất năm 1992.
Phong cách sáng tác:
- Tập trung vào đề tài về con người và cuộc sống ở chiến trường Tây Nguyên trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
- Văn phong giàu chất thơ, hình ảnh so sánh độc đáo, giàu sức gợi.
Thành tựu văn học:
- Là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam sau năm 1945.
- Được trao tặng nhiều giải thưởng văn học cao quý, trong đó có Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 1996 (truyền hình).
Tác phẩm
Xuất xứ:
- Sáng tác năm 1965 và được ra mắt lần đầu tiên vào số 2/1965 trên tạp chí Văn nghệ Quân phóng Trung Trung Bộ.
- Là một phần của tập “Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc”.
Hoàn cảnh sáng tác:
- Rừng xà nu viết trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Tây Nguyên.
- Tác phẩm thể hiện niềm tin vào sức mạnh và ý chí bất khuất của con người Việt Nam trước kẻ thù xâm lược.
Bố cục:
- 2 phần:
- Phần 1 (phần chữ nhỏ): Sau ba năm theo cách mạng, Tnú trở về thăm làng.
- Phần 2: Cuộc đời và sự hy sinh của Tnú và toàn bộ dân làng Xô Man qua lời kể của cụ Mết.
Tóm tắt nội dung
Tình huống truyện:
- Tnú - một người con trai Xô Man trở về làng sau ba năm theo cách mạng.
- Làng Xô Man đã bị Mỹ tàn phá, chỉ còn lại những cây xà nu kiên cường.
Diễn biến:
- Nghe kể cụ Mết về cuộc đời và sự hy sinh của Tnú và dân làng Xô Man trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Hình ảnh cây xà nu tượng trưng cho tinh thần bất khuất của con người Tây Nguyên.
Kết thúc:
Tác phẩm xoay quanh cuộc đời của Tnú, một người anh hùng Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tnú từ một thanh niên gan dạ, yêu nước đã trở thành một cán bộ Đảng, dẫn dắt buôn làng Xô Man đứng lên chống giặc. Dưới sự lãnh đạo của Tnú, buôn làng Xô Man đã anh dũng chiến đấu, bảo vệ quê hương, góp phần vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Giá trị nội dung và nghệ thuật
Giá trị nội dung:
- Ca ngợi tinh thần bất khuất, kiên cường của con người Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Khẳng định sức mạnh của tình đoàn kết, ý chí đồng lòng trong chiến tranh.
Giá trị nghệ thuật:
- Ngôn ngữ văn học giàu hình ảnh và chất thơ.
- Tác phẩm sử dụng đa dạng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa.
- Mạch truyện lôi cuốn, kết cấu logic.
- Hình ảnh nhân vật được xây dựng chân thực, sinh động.
Hướng dẫn soạn bài Rừng xà nu chi tiết nhất
Nhằm giúp học sinh có thể hiểu rõ hơn về tác phẩm và đạt được kết quả tốt trong học tập, phần hướng dẫn soạn bài Rừng xà nu chi tiết dưới đây sẽ được trình bày một cách khoa học, bám sát chương trình học trên lớp.
Soạn bài Rừng xà nu trong SGK
Học sinh có thể tham khảo một số mẫu soạn bài Rừng xà nu chi tiết dưới đây để ứng dụng vào quá trình học tập và thi cử, giúp đạt điểm số cao.
Mẫu 1: Soạn bài Rừng xà nu câu 1 (sgk ngữ văn 12 tập 2, trang 48)
Ý nghĩa của nhan đề Rừng xà nu:
Nhan đề "Rừng xà nu" mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc:
- Tả thực: Cây xà nu là một loài cây đặc trưng của Tây Nguyên, có sức sống mãnh liệt, không khuất phục trước sự khắc nghiệt của thiên nhiên.
- Biểu tượng: Rừng xà nu tượng trưng cho phẩm chất kiên cường, bất khuất của người dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Dù phải chịu đựng bom đạn tàn khốc, rừng xà nu vẫn hiên ngang vươn lên, thể hiện ý chí quật cường, không chịu khuất phục trước kẻ thù.
- Sức sống mãnh liệt: Rừng xà nu tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, không gì có thể hủy diệt của dân tộc Việt Nam. Dù trải qua bao thăng trầm, thử thách, dân tộc ta vẫn luôn đoàn kết, kiên cường bảo vệ Tổ quốc.
Hình tượng rừng xà nu ở dưới tầm đại bác:
- Nằm trong "tầm đại bác", hứng chịu bom đạn tàn phá: "Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào đồi xà nu cạnh con nước lớn", "cả rừng xà nu hàng vạn cây không cây nào là không bị thương".
- Thể hiện sức sống mãnh liệt: Vẫn vươn lên, không hề gục ngã trước bom đạn, tượng trưng cho sự sống, con người, phẩm chất người làng Xô Man.
Hình ảnh rừng xà nu trải dài:
- Thể hiện sự tiếp nối, trường tồn, mạnh mẽ: "Trông xa xa đến ngút tầm mắt", "nối tiếp tới chân trời".
- Tượng trưng cho sức sống của đất nước và con người: Bất diệt, không gì hủy hoại được.
Mẫu 2: Soạn bài Rừng xà nu câu 2 (sgk ngữ văn 12 tập 2, trang 49)
Người anh hùng Tnú qua lời kể của cụ Mết:
Phẩm chất của Tnú:
- Gan dạ, dũng cảm:
- Lúc nhỏ: đi nuôi cán bộ, học chữ, làm liên lạc.
- Khi trưởng thành: lãnh đạo dân làng, cứu vợ con, chống trả giặc tra tấn.
- Trung thành với cách mạng:
- Lúc nhỏ: kiên quyết không khai báo cán bộ.
- Khi trưởng thành: lãnh đạo dân làng chiến đấu chống giặc.
- Yêu thương: yêu thương vợ con, quê hương.
- Gắn bó với dân làng.
Câu chuyện bi tráng:
- Tnú không cứu được vợ con.
- Tnú bị giặc bắt và dùng hình thức tra tấn dã man.
- Tnú bị đốt mười ngón tay nhưng không khuất phục.
Chân lí:
- Chống lại bạo lực phản cách mạng đòi hỏi phải dùng đến bạo lực cách mạng.
- Chỉ có cầm vũ khí đứng lên mới bảo vệ được những gì thiêng liêng nhất.
Vai trò của các nhân vật:
- Cụ Mết: Truyền thống, sức mạnh tập hợp.
- Mai, Dít: Vẻ đẹp thế hệ hiện tại.
- Bé Heng: Thế hệ nối tiếp.
Mẫu 3: Soạn bài Rừng xà nu câu 4 (sgk ngữ văn 12 tập 2, trang 49)
Nghệ thuật Rừng Xà Nu
Tác phẩm Rừng Xà Nu mang đậm chất sử thi hùng tráng, thể hiện qua:
- Đề tài, chủ đề, cốt truyện: xoay quanh cuộc đấu tranh chống Mỹ Diệm của dân làng Xô Man, thể hiện tinh thần anh dũng, kiên cường của người dân Tây Nguyên.
- Nhân vật: được miêu tả trong bối cảnh trang nghiêm, hùng vĩ, mang phong cách Tây Nguyên với phẩm chất của anh hùng thời đại như Tnú, Dít, cụ Mết,...
- Hình ảnh thiên nhiên: hùng vĩ, hoành tráng với rừng xà nu làm biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, bất khuất của con người Tây Nguyên.
- Giọng điệu: trang trọng, hào hùng, thể hiện niềm tự hào về truyền thống anh hùng của dân tộc.
- Kết cấu vòng tròn: mở đầu và kết thúc đều là hình ảnh rừng xà nu, tạo sự kết nối chặt chẽ, thể hiện sức sống mãnh liệt và tinh thần bất khuất của con người Tây Nguyên.
- Cách trần thuật: theo lời kể của cụ Mết, tạo sự gần gũi, chân thực, tăng tính thuyết phục cho tác phẩm.
- Ngôn ngữ: giàu hình ảnh, sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,... tạo nên ngôn ngữ đậm chất sử thi, hùng tráng.
- Nét độc đáo: kết hợp hài hòa giữa hiện thực khốc liệt và sắc màu lãng mạn, thể hiện sự lạc quan, tin tưởng vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
Soạn bài Rừng xà nu chi tiết phần luyện tập
Mẫu 1: Soạn bài Rừng xà nu bài 1 (sgk ngữ văn 12 tập 2, trang 49)
Học sinh tìm đọc trọn vẹn tác phẩm.
Mẫu 2: Soạn bài Rừng xà nu bài 2 (sgk ngữ văn 12 tập 2, trang 49)
Ý nghĩa hình ảnh đôi bàn của tay Tnú gửi gắm trong tác phẩm
Đôi bàn tay của người anh hùng kiên trung:
- Hình ảnh đôi bàn tay Tnú được nhắc đi nhắc lại trong tác phẩm, thể hiện sự gắn bó mật thiết với cuộc đời nhân vật, trở thành điểm nhấn đặc biệt.
- Khi còn nguyên vẹn, đôi bàn tay Tnú tượng trưng cho sự nghĩa khí, lòng căm thù giặc, khát vọng chiến đấu.
- Dù bị giặc đốt, Tnú vẫn hiên ngang, tiếp tục cầm vũ khí chiến đấu, thể hiện tinh thần kiên cường, ý chí quật cường của người anh hùng Tây Nguyên.
Bàn tay của sự hy sinh và mất mát:
- Đôi bàn tay Tnú mang dấu tích tội ác của kẻ thù, là minh chứng cho sự hy sinh to lớn của bản thân và gia đình.
- Tnú đã phải chịu đựng đau đớn tột cùng, mất đi những người thân yêu nhưng vẫn giữ vững lòng trung thành với cách mạng.
Đại diện cho sức mạnh của tinh thần đoàn kết:
- Bàn tay Tnú đại diện cho sức mạnh của cộng đồng, sự gắn bó của con người với mảnh đất, rừng cây.
- Hình ảnh này thể hiện niềm tin vào chiến thắng, vào tương lai tươi sáng của cuộc cách mạng.
Soạn bài Rừng xà nu phần bài tập liên hệ
Khi soạn bài Rừng xà nu học sinh cần liên hệ chặt chẽ với nội dung tác phẩm "Rừng xà nu" để làm bài tập. Trong đó, nội dung phần liên hệ cần thể hiện rõ quan điểm, suy nghĩ và bài học rút ra của bản thân.
Câu 1: Từ hình ảnh cây xà nu trong tác phẩm "Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành, anh/chị liên hệ gì về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường sống ở địa phương em?
Gợi ý:
- Hình ảnh cây xà nu trong tác phẩm tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, kiên cường, bất khuất của con người Tây Nguyên trước kẻ thù xâm lược.
- Liên hệ với thực tế cuộc sống hiện nay, bảo vệ môi trường sống cũng là bảo vệ chính cuộc sống của con người.
- Mỗi cá nhân cần có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường sống: không xả rác bừa bãi, trồng cây xanh, tiết kiệm nước,...
- Tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường do địa phương tổ chức.
Câu 2: Nhân vật Tnú trong tác phẩm "Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành đã thể hiện lòng yêu nước và tinh thần dũng cảm, kiên cường như thế nào? Qua nhân vật Tnú, anh/chị rút ra được bài học gì cho bản thân?
Gợi ý:
- Tnú là đại diện cho hình ảnh người anh hùng Tây Nguyên: dũng cảm, kiên cường, không bao giờ khuất phục trước kẻ thù.
- Lòng yêu nước của Tnú được thể hiện qua những hành động: gia nhập du kích, chiến đấu ngoan cường,...
- Tnú là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo: yêu nước, dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.
- Cần rèn luyện cho bản thân những phẩm chất tốt đẹp như Tnú để góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước.
Tóm lại, soạn bài Rừng xà nu chi tiết ngoài để chuẩn bị tốt cho việc học trên lớp và các bài kiểm tra còn giúp học sinh phát triển tư duy logic, sáng tạo trong học tập. Đồng thời, học sinh rèn luyện được khả năng tư duy độc lập, có lập luận riêng và hình thành thói quen học tập chủ động, tích cực.
