Giới thiệu về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những nhà văn tài năng và nổi tiếng của văn học Việt Nam. Ông đã khéo léo và tinh tế truyền tải những tình cảm sâu sắc về đất nước và gia đình qua các tác phẩm của mình, đặc biệt là những tình cảm gắn bó máu thịt với xứ Huế thân thương. Để hiểu rõ hơn về nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường, dưới đây là thông tin chi tiết về tiểu sử, cuộc đời và sự nghiệp của ông.
Tiểu sử
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh ngày 9 tháng 9 năm 1937, thuộc cung Xử Nữ và cầm tinh con trâu (năm Đinh Sửu), tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam. Ông quê ở làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.
Trưởng thành từ vùng đất cố đô Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thấm nhuần những giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc của vùng đất này. Ông đã chuyển đến sinh sống và làm việc chủ yếu tại Thành phố Hồ Chí Minh, nơi ông tiếp tục phát triển sự nghiệp văn chương của mình và để lại dấu ấn đậm nét trong nền văn học Việt Nam.
Cuộc đời
Thời niên thiếu, Hoàng Phủ Ngọc Tường sống tại Huế và hoàn thành bậc trung học tại đây. Sau đó, ông chuyển vào Thành phố Hồ Chí Minh để theo học tại Đại học Sư phạm Sài Gòn. Năm 1960, ông tốt nghiệp khóa I ban Việt Hán và đến năm 1964, ông nhận bằng Cử nhân Triết học từ Đại học Văn khoa Huế.
Ông dạy học tại trường Quốc Học Huế từ năm 1960 đến 1966. Đến năm 1966, ông rời xa gia đình và lên chiến khu, tham gia vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước thông qua hoạt động văn học nghệ thuật từ năm 1966 đến 1975. Năm 1978, ông được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam, minh chứng cho tài năng và tâm huyết của mình. Hoàng Phủ Ngọc Tường còn giữ nhiều chức vụ quan trọng như Tổng thư ký, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Bình Trị Thiên, Tổng thư ký Liên minh các Lực lượng Dân tộc và Tổng biên tập Tạp chí Cửa Việt.
Hoàng Phủ Ngọc Tường đã có những đóng góp quan trọng cho nền văn học Việt Nam. Vào năm 2007, ông được vinh danh với giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật nhờ tác phẩm nổi bật "Ai đã đặt tên cho dòng sông" được coi là một trong những bút ký xuất sắc nhất. Ngoài ra, ông còn nhận giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô Huế và giải thưởng văn học nghệ thuật Chế Lan Viên của tỉnh Quảng Trị lần thứ nhất.
Vợ của Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ, một tên tuổi nổi bật trong nền văn học Việt Nam với nhiều đóng góp đáng kể. Cặp đôi có hai con gái, Hoàng Dạ Thư và Hoàng Dạ Thi. Hoàng Dạ Thư hiện làm việc tại Nhà xuất bản Trẻ, trong khi Hoàng Dạ Thi từng là nhà thơ và nhà văn, hiện đang sinh sống tại Mỹ. Kể từ năm 2012, gia đình Hoàng Phủ Ngọc Tường đã cư ngụ tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Sự nghiệp
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một cây bút đa tài với sự am hiểu sâu rộng về nhiều lĩnh vực như văn học, lịch sử, địa lý và triết học. Ông không chỉ sáng tác trong nhiều thể loại khác nhau mà còn đặc biệt nổi bật với thể loại bút ký. Mỗi tác phẩm của ông, từ những bài thơ sâu lắng và lãng mạn đến các bài bút ký sắc sảo đều mang đậm dấu ấn cá nhân với sự kết hợp tinh tế giữa trí tuệ và cảm xúc.
Phong cách nghệ thuật của Hoàng Phủ Ngọc Tường là sự hòa quyện giữa sự tinh tế và chiều sâu nội tâm, với lòng nhân ái sâu sắc, trí thức uyên bác và một vẻ đẹp quyến rũ đặc trưng của Huế. Ông nổi tiếng với một loạt các tác phẩm bút ký, bao gồm:
- Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu (năm 1971)
- Rất nhiều ánh lửa (năm 1979)
- Ai đã đặt tên cho dòng sông (năm 1986)
- Bản di chúc của cỏ lau (năm 1984)
- Ngọn núi ảo ảnh (năm 1999)
- Trong mắt tôi (năm 2001)
- Rượu hồng đào chưa uống đã say (năm 2001)
Ngoài việc nổi bật với thể loại bút ký, Hoàng Phủ Ngọc Tường còn được biết đến với sự sáng tạo và độc đáo trong thơ ca. Những tác phẩm thơ của ông với vẻ đẹp buồn bã và hoài niệm cùng những suy tư sâu sắc về lẽ sống và cái chết đã chạm đến tâm hồn người đọc một cách mạnh mẽ. Ông để lại ấn tượng sâu đậm với các bài thơ tiêu biểu như: "Những dấu chân qua thành phố" (1976), "Người hái phù dung" (1992) và "Dạ khúc".
Bên cạnh đó, Hoàng Phủ Ngọc Tường còn có nhiều tác phẩm nhàn đàm, thể hiện sự am hiểu và tinh tế trong việc quan sát và phân tích cuộc sống. Các tác phẩm tiêu biểu trong thể loại này bao gồm:
- Nhàn đàm, Nhà xuất bản Trẻ, năm 1997.
- Người ham chơi, Nhà xuất bản Thuận Hóa, năm 1998.
- Miền gái đẹp, Nhà xuất bản Thuận Hóa, 2001 (được trao tặng thưởng Văn học Hội Nhà văn Việt Nam năm 2001).
Phong cách sáng tác
Phong cách sáng tác của Hoàng Phủ Ngọc Tường là sự kết hợp tinh tế và nhuần nhuyễn giữa chất trữ tình và chất trí tuệ, giữa tư duy đa chiều và lập luận sắc bén. Ông có được chất riêng này là nhờ vốn kiến thức phong phú về triết học, lịch sử, địa lý cũng như văn hoá...
Hầu hết các tác phẩm của nhà văn đều có xu hướng đào sâu vào cái tôi nội cảm. Ông luôn có cách biểu đạt mới thông qua các câu tự do. Nhịp điệu bất thường khiến cho các tác phẩm của ông không có sự ràng buộc hay khuôn sáo, mở đường cho cơ chế liên tưởng phóng khoáng. Theo đó, người đọc có thể cảm nhận được về một tác phẩm mỹ cảm hiện đại, hệ thống câu từ và hình ảnh mới mẻ.
Đặc biệt, sáng tác của nhà văn còn thể hiện khuynh hướng suy tưởng - triết lý, cho thấy được sức mạnh trí tuệ đỉnh cao. Bằng ngòi bút tài hoa và thông minh, chất suy tưởng triết lý trong các tác phẩm mang vẻ đẹp và sự đa dạng và phong phú về hình ảnh.
Những tác phẩm nổi bật trong sự nghiệp sáng tác của Hoàng Phủ Ngọc Tường
Hoàng Phủ Ngọc Tường được biết đến với phong cách sáng tác tinh tế kết hợp giữa trí tuệ và trữ tình, hòa quyện sự phân tích sắc bén với những suy tư sâu sắc và đa chiều. Dưới đây là những tác phẩm nổi tiếng của ông:
Ai đã đặt tên cho dòng sông
Tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông" là một bài bút ký nổi bật của Hoàng Phủ Ngọc Tường, được viết tại Huế vào ngày 4 tháng 1 năm 1986 và sau đó được xuất bản trong tập sách cùng tên. Tác phẩm không chỉ mang lại giá trị nội dung sâu sắc mà còn được đánh giá cao về giá trị nghệ thuật.
Hoàng Phủ Ngọc Tường được công nhận là "một thi sĩ của thiên nhiên" theo nhận định của Lê Thị Hướng. Với phong cách viết mê đắm, tinh tế và súc tích, tác giả đã làm phong phú thêm hình ảnh thiên nhiên trong tâm hồn người đọc. Dòng sông Hương trong tác phẩm trở thành biểu tượng mạnh mẽ của quê hương và đất nước, đóng góp vào việc nuôi dưỡng tình yêu và niềm tự hào đối với dòng sông cũng như quê hương.
Tác phẩm nổi bật với văn phong hướng nội, súc tích và tinh tế, kết hợp giữa cảm xúc và trí tuệ, giữa cái nhìn chủ quan và khách quan. Hoàng Phủ Ngọc Tường sử dụng ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh và chất thơ, cùng với các biện pháp tu từ như so sánh và nhân hóa để tạo nên hiệu ứng mạnh mẽ. Sự đa dạng trong liên tưởng và kiến thức trên nhiều lĩnh vực của tác giả đã tạo ra một trải nghiệm đọc thú vị và sâu sắc.
Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu
Tác phẩm được viết trong giai đoạn đầu của những năm 1971, trong bối cảnh Việt Nam đang diễn ra chiến tranh và các hoạt động kháng chiến. Đây là thời kỳ khó khăn và đầy biến động trong lịch sử Việt Nam bởi cuộc chiến tranh đang ở giai đoạn cao trào và có những thay đổi lớn trong xã hội.
"Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu" tập trung vào những câu chuyện xoay quanh các nhân vật sống tại thành phố Huế, đặc biệt là xung quanh khu vực Phu Văn Lâu – một di tích lịch sử nổi tiếng của thành phố này. Tác phẩm kể về những câu chuyện, tình cảm và số phận của các nhân vật sống trong bối cảnh lịch sử và văn hóa đặc biệt của Huế. "Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu" còn phản ánh các giá trị văn hóa và truyền thống của thành phố Huế. Hoàng Phủ Ngọc Tường khéo léo lồng ghép những yếu tố lịch sử và hiện thực để tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống và văn hóa của Huế.
Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu được khen ngợi vì sự sắc sảo trong việc miêu tả bối cảnh lịch sử và văn hóa của Huế. Tác phẩm không chỉ phản ánh sâu sắc về con người và cuộc sống mà còn thể hiện được sự kết hợp tinh tế giữa yếu tố lịch sử và cảm xúc cá nhân.
Rất nhiều ánh lửa
"Rất nhiều ánh lửa" là một tác phẩm quan trọng của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường, được viết vào năm 1979. Đây là thời kỳ đầu sau khi đất nước thống nhất, với những nỗ lực phục hồi kinh tế và xã hội. Tác phẩm phản ánh những nỗi đau cũng như hy vọng của con người trong giai đoạn chuyển tiếp này.
Hoàng Phủ Ngọc Tường khai thác những câu chuyện cá nhân và xã hội để phản ánh những vấn đề lớn hơn của thời đại. Tác phẩm không chỉ miêu tả thực tế mà còn khám phá sâu sắc tâm lý và cảm xúc của các nhân vật, từ những nỗi đau của chiến tranh đến những nỗ lực xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn. Tựa đề "Rất nhiều ánh lửa" gợi lên hình ảnh của sự chuyển mình, sự đấu tranh và hy vọng.
Rất nhiều ánh lửa được đánh giá cao vì lối viết tinh tế và khả năng miêu tả sâu sắc những cảm xúc và trải nghiệm của con người trong giai đoạn khó khăn. Tác phẩm nổi bật với sự phản ánh chân thực và cảm động về những vấn đề xã hội và tâm lý trong thời kỳ hậu chiến.
Một số thông tin khác về Hoàng Phủ Ngọc Tường
Được biết đến như một nhà văn gắn bó sâu sắc với hình ảnh những dòng sông mộng mơ, sự nghiệp văn chương của Hoàng Phủ Ngọc Tường tác phẩm cũng phản ánh sự chăm chỉ và cống hiến không ngừng. Ông liên tục sáng tác, đóng góp vào nền văn học Việt Nam và thế giới với những tác phẩm văn thơ đầy giá trị và ý nghĩa.
Những nhận định về Hoàng Phủ Ngọc Tường
Nhà văn Nguyễn Tuân nhận xét rằng bút ký của Hoàng Phủ Ngọc Tường chứa đựng "rất nhiều ánh lửa".
Nhà văn Nguyên Ngọc cũng đánh giá: “Trong một cuốn sách gần đây của anh, viết và xuất bản ngay khi anh đang chiến đấu với căn bệnh nặng, điều này chứng tỏ đức tính dũng cảm và nghị lực phi thường của anh như một người lao động nghệ thuật. Dù tự coi mình là “người ham chơi”, thực tế anh là một người sống hết mình với đam mê, không ngừng khám phá và viết về đất nước, nhân dân và con người với niềm say mê vô tận”.
Nhà thơ Hoàng Cát nhận xét Hoàng Phủ Ngọc Tường sở hữu một phong cách bút ký văn học độc đáo của riêng mình. Vốn tri thức rộng lớn về văn học, triết học, lịch sử và địa lý của ông cho phép ông tự do khai thác và thể hiện quan điểm của mình về bất kỳ vấn đề nào, ở bất kỳ thời điểm và địa điểm nào”.
Nhà thơ Ngô Minh đánh giá, Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong số ít nhà văn nổi bật trong lĩnh vực bút ký ở nước ta trong vài thập kỷ qua. Những tác phẩm bút ký của ông thu hút người đọc nhờ tấm lòng nhân văn sâu sắc, trí thức uyên bác và chất thơ huyền ảo của Huế. Những trang viết của ông vừa tài hoa vừa tinh tế, thực sự giống như những áng thơ văn xuôi cuốn hút, mang đến vẻ đẹp của nỗi buồn hoài niệm và những suy tư triết học sâu xa, từ sâu thẳm của thời gian và đất đai, vang vọng trong tâm hồn người đọc”.
Hoàng Phủ Ngọc Tường còn sống hay đã mất?
Bên cạnh câu hỏi Hoàng Phủ Ngọc Tường là ai thì Hoàng Phủ Ngọc Tường còn sống không cũng nhận được nhiều sự quan tâm.
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã qua đời vào ngày 24 tháng 7 năm 2023 ở tuổi 86, chỉ sau 18 ngày kể từ khi vợ ông ra đi hồi đầu tháng.
Dù mắc bệnh nặng từ năm 1998, Hoàng Phủ Ngọc Tường vẫn kiên quyết không từ bỏ việc viết. Ông luôn khao khát thể hiện những hình ảnh, nhân vật và ý tưởng đang trỗi dậy trong tâm trí mình qua trang viết.
Sự ra đi của Hoàng Phủ Ngọc Tường để lại nỗi tiếc thương sâu sắc trong giới văn chương. Tuy nhiên, sự ra đi của ông được xem như là giải thoát khỏi đau đớn bệnh tật và là cơ hội để ông được đoàn tụ với người vợ thân yêu của mình ở thế giới bên kia.
Giải thưởng, thành tựu của Hoàng Phủ Ngọc Tường
Nhờ tài năng vượt trội và những đóng góp đáng kể cho nền văn học Việt Nam, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vinh dự nhận nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm:
- Giải thưởng Nhà nước về Văn hóa Nghệ thuật vào năm 2007.
- Giải thưởng Văn học Hội Nhà văn Việt Nam cho tác phẩm "Rất nhiều ánh lửa" (vào năm 1980 - 1981).
- Tặng thưởng Văn học của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam vào các năm 1999 và 2008.
- Giải A Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô (vào năm 1998-2003).
- Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Chế Lan Viên tỉnh Quảng Trị lần thứ nhất (vào năm 2015).
Những thông tin về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường là nền tảng vững chắc trong việc cảm nhận các tác phẩm của ông. Tài năng và đóng góp của ông đã khơi dậy trong lòng người đọc sự trân trọng và tự hào về quê hương, đồng thời làm nổi bật những giá trị lịch sử và văn hóa lâu đời của đất nước. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thành công trong việc khẳng định tên tuổi và ảnh hưởng của mình trong nền văn học Việt Nam.
