Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm Tượng đài vĩ đại nhất
Trước khi soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất, hãy tìm hiểu sơ lược về tác giả đã sáng tác ra tác phẩm này cũng hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.
Tác giả
Nhà văn Uông Ngọc Dậu, sinh năm 1957 tại Thanh Hóa, bắt đầu sự nghiệp với vai trò nhà giáo trước khi trở thành nhà báo và nhà văn. Ông đã nhiều năm đảm nhiệm chức trưởng đại diện Đài Tiếng nói Việt Nam tại Tây Nguyên, nơi ông gắn bó và hiểu biết sâu sắc, như thể đây là quê hương thứ hai của mình.
Phong cách sáng tác trong các tác phẩm của ông thường mang đậm chất nghị luận xã hội, thể hiện quan điểm sắc bén và phân tích sâu sắc các vấn đề của xã hội và lịch sử. Ông sử dụng lý lẽ chặt chẽ và dẫn chứng cụ thể để làm rõ quan điểm của mình.
Tác phẩm
Tượng đài vĩ đại nhất là một tác phẩm nghị luận xã hội của Uông Ngọc Dậu, xuất bản trong tập "Bình luận 6 giờ" (NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2017).
Tác phẩm có giá trị nội dung nổi bật khi ngợi ca các truyền thống dân tộc và thể hiện lòng tôn vinh những người con ưu tú của quê hương. Về mặt nghệ thuật, tác phẩm sử dụng lý lẽ thuyết phục, dẫn chứng sinh động, bố cục chặt chẽ cùng giọng văn tha thiết, giàu cảm xúc.
Tóm tắt nội dung
Để có định hướng cho việc soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất, hãy nắm bắt qua về nội dung của tác phẩm:
Văn bản "Tượng đài vĩ đại nhất" tôn vinh sự hi sinh cao cả của các chiến sĩ vì độc lập và tự do của Tổ quốc. Tác phẩm nhấn mạnh sự cần thiết của việc hiểu biết về những hy sinh này để thế hệ trẻ có thái độ sống tích cực, biết trân trọng cuộc sống và có trách nhiệm trong việc gìn giữ và bảo vệ Tổ quốc hiện tại.
Hướng dẫn soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất ngắn gọn - Cánh diều
Trong bộ sách cánh diều, để soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất chúng ta cần triển khai mục đọc hiểu và trả lời các câu hỏi sau khi đọc.
Chuẩn bị
Yêu cầu (t43 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Đọc trước văn bản Tượng đài vĩ đại nhất, tìm hiểu thêm thông tin về thời điểm ra đời của bài viết (ghi ở cuối bài).
- Liên hệ với văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta và hiểu biết của em về những tấm gương hi sinh cao cả của những lớp người đi trước để soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất thật tốt.
Trả lời:
- Thời điểm ra đời của bài viết: Bài viết được xuất bản vào ngày 27/7, ngày Thương binh – Liệt sĩ. Đây là ngày lễ kỷ niệm hàng năm nhằm tưởng nhớ những người thương binh và liệt sĩ của Việt Nam. Ngày này thể hiện truyền thống “uống nước nhớ nguồn” và “đền ơn đáp nghĩa” của người Việt, với các hoạt động thăm hỏi, tặng quà và dâng hương tri ân tại các nghĩa trang liệt sĩ.
- Những tấm gương hi sinh cao cả của lớp người đi trước: Bà Trưng, Bà Triệu, Ngô Quyền, Lê Lợi, Phan Bội Châu, và Hồ Chí Minh là những tấm gương tiêu biểu về sự hi sinh vì độc lập dân tộc và sự nghiệp cách mạng. Những hình ảnh này giúp làm nổi bật tinh thần yêu nước và sự cống hiến của các thế hệ trước cho sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước, từ đó làm rõ thông điệp của văn bản nghị luận "Tượng đài vĩ đại nhất".
Đọc hiểu
Câu 1 (trang 43 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Soạn văn Tượng đài vĩ đại nhất ý khái quát được nêu phần 1 là gì?
Trả lời:
Ý khái quát phần 1 là: Các câu chuyện về sự hi sinh cao cả vì nghĩa lớn và cộng đồng dân tộc có mặt ở mọi nơi.
Câu 2 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phép lặp ở phần 2 có tác dụng biểu đạt điều gì?
Trả lời:
Phép lặp ở phần 2 tạo sự liên kết trong câu và đoạn văn, đồng thời liệt kê và nhấn mạnh rằng các thành phần của dải đất chữ S đều gắn bó với hình ảnh hi sinh vì Tổ quốc.
Câu 3 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất các bằng chứng được nêu trong phần 2.
Trả lời:
Các bằng chứng trong phần 2 bao gồm những địa danh cụ thể như Việt Bắc, Tây Nguyên, Trường Sơn và những cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc, nhằm chứng minh sự hi sinh của các chiến sĩ.
Câu 4 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất câu mở đầu phần 3.
Trả lời:
Câu mở đầu phần 3 nêu rõ luận điểm về sự hi sinh cao cả của người con đất Việt, nhấn mạnh sự tự hào và phẩm giá của họ khi luôn hướng về phía trước, thể hiện sự trực tiếp và ngắn gọn.
Câu 5 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Thời điểm 27-7 được nêu ở cuối bài giúp em hiểu thêm gì về nội dung bài viết?
Trả lời:
Thời điểm 27/7, ngày thương binh liệt sĩ, làm nổi bật nội dung bài viết bằng cách nhấn mạnh sự tưởng nhớ và tôn vinh những chiến sĩ đã hi sinh vì độc lập dân tộc. Việc viết vào ngày này thể hiện lòng tri ân sâu sắc của tác giả và nhân dân đối với công lao của ông cha ta.
Sau khi đọc
Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Văn bản "Tượng đài vĩ đại nhất" viết về vấn đề gì? Vì sao có thể cho rằng vấn đề đó rất đáng quan tâm?
Trả lời:
- Văn bản viết về sự hi sinh anh dũng của nhân dân vì nghĩa lớn và vì dân tộc.
- Vấn đề này rất đáng quan tâm vì: đây là chủ đề có ý nghĩa sâu rộng, phản ánh những hi sinh phổ biến và có ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, giúp chúng ta nhận thức và trân trọng hơn những giá trị và thành quả hiện tại.
Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Mục đích của văn bản này là gì? Hãy soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất để chỉ ra những lí lẽ và bằng chứng cụ thể được tác giả nêu trong văn bản để làm sáng tỏ mục đích đó.
Trả lời:
- Mục đích của văn bản là nhấn mạnh công lao của những anh hùng đã hi sinh để bảo vệ Tổ quốc, giúp thế hệ sau hiểu và trân trọng cuộc sống hiện tại.
- Lí lẽ và bằng chứng cụ thể:
- Lí lẽ: Sự hi sinh vì nghĩa lớn có mặt khắp nơi trên đất nước.
- Bằng chứng:
- Các câu chuyện về sự hi sinh ở khắp các vùng miền, từ Tây Bắc, Việt Bắc đến miền Trung, Nam Bộ, và Trường Sơn.
- Những hình ảnh anh hùng trong các hoàn cảnh khác nhau, từ việc ôm bom ngăn giặc đến bị tra tấn vẫn kiên trung.
Câu 3 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Em hiểu “tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả muốn nói tới là gì? Vì sao đó lại là “tượng đài vĩ đại nhất”?
Trả lời:
- “Tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả nói tới là hình hài Tổ Quốc.
- Đó là “tượng đài vĩ đại nhất” vì nó được tạo thành từ máu xương, công sức và trí tuệ của các anh hùng, liệt sĩ, là biểu tượng cao cả và vĩnh cửu của lòng yêu nước.
Câu 4 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) giải thích vì sao thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.
Trả lời:
Truyền thống “uống nước nhớ nguồn” là một giá trị văn hóa quan trọng, nhắc nhở thế hệ trẻ về lòng biết ơn đối với những người đã cống hiến cho tổ quốc. Thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống này để duy trì lòng trân trọng, biết ơn và tôn vinh những công lao của các thế hệ đi trước. Các hành động cụ thể như thăm mộ liệt sĩ, tri ân thương binh và cảm ơn thầy cô không chỉ thể hiện lòng biết ơn mà còn là cách để giữ gìn các giá trị đạo đức. Khi thế hệ trẻ nhận thức và thực hành truyền thống này, họ sẽ có động lực học tập và cống hiến cho quê hương, đồng thời góp phần duy trì những giá trị tốt đẹp trong xã hội.
Bài tập liên hệ sau khi soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất
Câu 1: Tìm hiểu về một nhân vật lịch sử hoặc một sự kiện lịch sử tiêu biểu mà bạn đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 7. Liên hệ với những nội dung soạn văn 7 Tượng đài vĩ đại nhất để phân tích cách các tấm gương lịch sử này nhằm phản ánh tinh thần yêu nước và sự hi sinh vì cộng đồng.
Trả lời:
Một trong những nhân vật lịch sử tiêu biểu mà chúng ta đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 7 là Ngô Quyền, người đã lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh bại quân Nam Hán tại trận Bạch Đằng năm 938. Chiến thắng này không chỉ khẳng định sự độc lập của đất nước mà còn thể hiện tinh thần yêu nước và sự hi sinh vì cộng đồng.
Liên hệ với nội dung bài "Tượng đài vĩ đại nhất", chúng ta thấy rằng cả Ngô Quyền và các anh hùng trong bài đều thể hiện sự hi sinh cao cả vì lợi ích của dân tộc. Trong bài viết, tinh thần yêu nước được thể hiện qua những câu chuyện về sự hi sinh vì nghĩa lớn, từ việc ngã xuống của các chiến sĩ cho đến những nỗ lực không ngừng nghỉ để bảo vệ đất nước.
Câu 2: Viết đoạn mở bài cho đề bài phân tích tác phẩm Tượng đài vĩ đại nhất
Hình ảnh những người lính áo xanh, những gương mặt khắc khổ, những câu chuyện về sự hy sinh anh dũng luôn khiến chúng ta xúc động. Qua tác phẩm "Tượng đài vĩ đại nhất", nhà văn Uông Ngọc Dậu đã khắc họa sinh động hình ảnh những con người ấy, những người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Câu 3: Viết đoạn kết bài cho đề bài phân tích tác phẩm Tượng đài vĩ đại nhất
Hình ảnh những người lính áo xanh, những gương mặt khắc khổ, những câu chuyện về sự hy sinh anh dũng luôn khiến chúng ta xúc động. Để tưởng nhớ và tri ân họ, hãy sống có ích, có trách nhiệm, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp. Và hơn hết, hãy luôn ghi nhớ rằng, mỗi chúng ta đều có thể trở thành một "tượng đài" trong lòng những người xung quanh bằng những việc làm tốt đẹp của mình.
Câu 4: Sau khi soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất, theo em, ảnh hưởng của tác phẩm "Tượng đài vĩ đại nhất" đến nhận thức của thế hệ trẻ về trách nhiệm và lòng yêu nước như thế nào?
Qua những trang viết của Uông Ngọc Dậu, thế hệ trẻ được truyền cảm hứng, khơi dậy lòng biết ơn đối với những hy sinh của cha anh. Tác phẩm giúp các em ý thức hơn về trách nhiệm của bản thân đối với đất nước, đồng thời củng cố niềm tin vào tương lai tươi sáng. Hình ảnh những "tượng đài" sống động trong tác phẩm như một lời nhắc nhở chúng ta luôn ghi nhớ công ơn của những người đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc.
Soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất cho ta thấy tác giả đã khéo léo sử dụng hình ảnh "tượng đài" để tượng trưng cho những anh hùng liệt sĩ, những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc. Qua đó, tác giả nhấn mạnh ý nghĩa sâu sắc của sự hy sinh đó đối với cuộc sống hôm nay.