Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm
Trước khi đi vào tóm tắt Gió lạnh đầu mùa, học sinh cần nắm được những thông tin cơ bản về tác giả Thạch Lam cùng một số nét tiêu biểu về tác phẩm này.
Tác giả
Nhà văn Thạch Lam tên thật là Nguyễn Trường Vinh sau đổi thành Nguyễn Tường Lân.
Cuộc đời
- Thạch Lam sinh ra và lớn lên trong một gia đình giàu truyền thống yêu nước, cha và ông từng giữ nhiều chức tước quan trọng.
- Ngay từ nhỏ nhà văn đã sống ở quê ngoại Cẩm Giàng, Hải Dương. Khi lên 15 tuổi, ông đã nói với mẹ về suy nghĩ đổi giấy khai sinh để tăng tuổi, tăng lớp học để nhanh chóng giúp đỡ gánh nặng kinh tế cho gia đình. Được mẹ đồng ý, tên ông được sửa lại thành Nguyễn Tường Lân.
- Không lâu sau, ông thi đỗ vào trường Cao đẳng Canh Nông, học được một thời gian Thạch Lam quyết định vào trường Trung học Albert Sarraut với mục đích thi Tú tài. Đạt được mục đích của mình, ông thôi học ở trường Albert Sarraut và ra làm báo với hai người anh trai Nhất Linh và Hoàng Đạo.
- Trong thời gian chuyển sang làm báo, ông gia nhập nhóm Tự lực và được phân công biên tập tuần báo Phong Hóa, tờ Ngày nay. Tháng 2/1935, ông vinh dự giữ chức Chủ bút của tờ Ngày nay.
- Năm 1935, ông lấy vợ, hai người sinh sống trong căn nhà nhỏ ở ven Tây Hồ, Hà Nội và có 3 người con.
- Trải qua tuổi thơ nhọc nhằn cộng nên Thạch Lam mắc phải căn bệnh lao phổi và rời xa cõi đời khi mới chỉ có 31 tuổi.
Phong cách sáng tác
Bài tóm tắt Gió lạnh đầu mùa sẽ đạt điểm tuyệt đối nếu học sinh nhắc đến phong cách sáng tác của nhà văn. Thạch Lam là chủ nhân của nhiều tác phẩm văn học độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân. Trong mỗi sáng tác đều được chăm chút trong từ câu từ, sử dụng ngôn ngữ tinh tế, hình ảnh chân thực. Vốn là người thông minh, ông biết cách sắp xếp ngôn ngữ khéo léo để tạo nên bức tranh văn học sống động. Những điều này khiến tác phẩm của Thạch Lam có sức hút lạ kỳ với độc giả.
Ngoài ra, nhà văn còn rất tài tình trong việc sử dụng phương thức kể chuyện, không chỉ tập trung phong cách truyền thống mà còn sáng tạo với phương thức không tuân theo thời gian, sử dụng cách nhảy thời gian hoặc chuyển đổi góc nhìn. Những điều này tạo sự mới mẻ và hấp dẫn cho tác phẩm, giúp người đọc có cảm giác như đang tham gia trực tiếp vào câu chuyện.
Thạch Lam còn được đánh giá cao về khả năng sáng tạo trong việc xây dựng nhân vật. Ông khắc họa nhân vật vô cùng sống động, có tính cách, quan điểm rõ ràng. Nhân vật của Thạch Lam không dừng lại ở những cái tên đơn thuần trên giấy mà còn là con người thực sự có suy nghĩ, cảm xúc và hành động.
Thành tựu văn học
Trong sự nghiệp văn chương của mình Thạch Lam đã có nhiều sáng tác tiêu biểu như: Tập truyện Gió lạnh đầu mùa; Truyện dài Ngày mới; Tác phẩm bình luận văn học Theo dòng; Tập truyện ngắn Sợi tóc; Tùy bút Hà Nội băm sáu phố phường,...
Tác phẩm
Để quá trình tóm tắt Gió lạnh đầu mùa ngắn nhất nhưng vẫn không bỏ sót bất cứ ý nào, học sinh hãy trang bị cho bản thân những hiểu biết nhất định về tác phẩm. Cụ thể:
Thể loại: Gió lạnh đầu mùa thuộc thể loại truyện ngắn.
Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Truyện được trích từ tập Gió lạnh đầu mùa, xuất bản vào năm 1937.
Bố cục: Tác phẩm được chia làm 3 đoạn:
- Đoạn 1: Từ đầu => rơm rớm nước mắt. Nội dung đoạn trích này miêu tả không khí gia đình Sơn ngày gió mùa về.
- Đoạn 2: Tiếp theo => ấm áp vui vui: Đoạn trích tập trung vào cảm xúc của chị em Sơn khi nhìn thấy đám trẻ nhà nghèo và sự vui vẻ của cậu bé khi nhìn chị Hiên mặc áo mới mình tặng.
- Đoạn 3: Phần còn lại. Truyện khép lại trong sự lo lắng của Sơn và hình ảnh nổi bật mẹ Hiên sau khi biết chuyện đã mang áo trả lại mẹ Sơn.
Giá trị nội dung: Gió lạnh đầu mùa ẩn chứa giá trị nhân văn cao cả, thể hiện tình yêu thương giữa con người với con người trong hoàn cảnh đói khổ.
Giá trị nghệ thuật: Thông qua tóm tắt Gió lạnh đầu mùa học sinh cần chỉ ra được nghệ thuật tự sự cùng thủ pháp đối lập, miêu tả tâm lí nhân vật xuất sắc mà nhà văn đã áp dụng trong sáng tác của mình.
Hướng dẫn cách tóm tắt Gió lạnh đầu mùa
Để tóm tắt tác phẩm "Gió lạnh đầu mùa" một cách hiệu quả, bạn có thể tham khảo những mẹo sau đây:
Nắm vững cốt truyện:
- Đọc kỹ văn bản: Đọc kỹ truyện ngắn để hiểu rõ các sự kiện diễn ra, nhân vật xuất hiện và mối quan hệ giữa các nhân vật.
- Phân tích từng đoạn: Chia truyện thành các đoạn nhỏ và tóm tắt ý chính của mỗi đoạn.
Xác định chủ đề chính:
- Tìm thông điệp: Truyện muốn truyền tải thông điệp gì? Đó có thể là tình yêu thương, sự sẻ chia, sự giàu có tinh thần,...
- Nhấn mạnh ý nghĩa: Khi tóm tắt, hãy tập trung vào những chi tiết thể hiện rõ nhất chủ đề chính.
Lựa chọn thông tin:
- Lọc bỏ chi tiết thừa: Chỉ giữ lại những thông tin quan trọng nhất để câu chuyện trở nên súc tích.
- Sắp xếp hợp lý: Sắp xếp các sự kiện theo trình tự thời gian để người đọc dễ hình dung.
Sử dụng ngôn ngữ:
- Ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu: Tránh sử dụng những từ ngữ quá hoa mỹ hoặc khó hiểu.
- Ngắn gọn, xúc tích: Tóm tắt bằng những câu văn ngắn gọn, súc tích.
- Sử dụng từ ngữ giàu cảm xúc: Truyện "Gió lạnh đầu mùa" mang nhiều cảm xúc, hãy sử dụng những từ ngữ phù hợp để truyền tải điều đó.
Những mẫu tóm tắt Gió lạnh đầu mùa ngắn nhất
Tổng hợp 5 mẫu tóm tắt Gió lạnh đầu mùa theo đúng chương trình Ngữ văn được đề cập dưới đây sẽ giúp học sinh nắm được trọn vẹn tác phẩm.
Mẫu tóm tắt Gió lạnh đầu mùa ngắn nhất số 1
Chị em Lan và Sơn rủ nhau ra xóm chợ chơi với đám bạn con nhà nghèo. Thấy Hiên mặc manh áo rách tả tơi, đứng co ro bên cột quản chị em Sơn đã thấy thương cảm nên lập tức về nhà lấy áo bông của em Duyên mang cho Hiên. Vị vú già phát hiện, hai đứa trẻ tỏ ra lo lắng, mãi đến tối mới dám về nhà. Mẹ Hiên sau khi biết chuyện đã đem áo đến nhà trả lại. Mẹ Sơn đồng cảm với người mẹ nghèo nên đã cho bà vay năm hào để may mới cho con.
Mẫu tóm tắt Gió lạnh đầu mùa ngắn nhất số 2
Từng cơn rét buốt của cái lạnh đầu đông đã khiến gia đình Sơn nhớ về người em gái đã mất với vẻ buồn đau vô hạn. Để xua tan không khí ấy, chị em Sơn đã rủ nhau ra chợ chơi cùng đám bạn. Không giống hai chị em, bạn bè của họ đều ăn mặc rách rưới, tỏ rõ vẻ nghèo khổ. Chị Hiên mặc manh áo rách tả tơi, da thịt thâm hết lại khiến Sơn động lòng thương. Hai chị em thì thầm rồi quyết định về nhà lấy áo bông của em gái tặng lại cho Hiên. Thấy người bạn được ấm áp, trong lòng hai đứa trẻ thấy vui vẻ, ấm áp lạ thường. Mẹ Hiên sau khi biết chuyện đã đem áo đến trả, bà vô cùng vui mừng khi được mẹ Sơn cho vay tiền để may áo cho con. Cuối cùng, chị em Sơn không bị mẹ trách phạt mà còn nhận được cái ôm nhẹ nhàng và lời nói đầy yêu thương của mẹ. Bà tự hào vì hai đứa con của mình biết chia sẻ, nhường nhịn, giúp đỡ người khó khăn.
Mẫu tóm tắt Gió lạnh đầu mùa ngắn nhất số 3
Vào buổi sáng đầu tiên khi mùa đông về, chị em Sơn khi mới tỉnh dậy đã được mẹ chuẩn bị cho áo dạ đỏ ấm áp. Hai đứa trẻ mặc áo và ra chợ chơi với đám trẻ con. Đập vào mắt Sơn là hình ảnh những người bạn ăn mặc chẳng khác ngày thường, da và môi chúng tím lại. Đặc biệt, chị Hiên vẫn mặc chiếc áo rách hở cả vai và lưng. Thấy vậy, cậu liền bảo chị Lan cho Hiên áo bông cũ của em gái. Nhìn chị Hiên mặc áo mới, Sơn và Lan vui vẻ vì hành động mình đã làm. Nhưng niềm vui ấy nhanh chóng bị dập tắt vì Sơn lo mẹ biết chuyện sẽ la mắng và đánh đòn nên nảy ra ý nghĩ đòi lại áo. Thế nhưng khi về đến nhà, chị em Sơn bất ngờ khi nhìn thấy mẹ con Hiên đang trả lại chiếc áo bông lúc sáng. Mẹ Sơn không trách mắng con mà rất vui vẻ vì tấm lòng lương thiện của những đứa trẻ. Bà không tính toán mà ngay lập tức cho mẹ Hiên mượn năm hào để may áo mới cho Hiên.
Mẫu tóm tắt văn bản Gió lạnh đầu mùa ngắn số 4
Chị em Lan và Sơn may mắn được sinh ra trong gia đình khá giả nhưng không vì thế mà họ tỏ ra khinh thường đám bạn nhà nghèo. Vào một đầu mùa đông, hai đứa trẻ mặc áo ấm ra chợ chơi thì thấy chị Hiên hàng xóm đang đứng co ro bên cột quản với manh áo rách tả tơi. Thương cảm cho số phận của người bạn, hai chị em liền lấy áo bông của em Duyên để tặng lại chị Hiên. Chiếc áo bông ấy vô cùng quý giá đối với gia đình Hiên nhưng mẹ cô bé sau khi biết chuyện liền đem trả lại. Thấu hiểu hoàn cảnh gia đình Hiên, mẹ Sơn đã cho bà vay tiền để may áo cho con. Với cốt truyện vô cùng đơn giản nhưng tác giả Thạch Lam đã làm ấm trái tim độc giả, cảm nhận được tình người cao quý trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn.
Mẫu tóm tắt Gió lạnh đầu mùa số 5
Buổi sáng hôm ấy khi thức dậy, Sơn cảm nhận rõ ràng cái rét của mùa đông đã đến. Hao chị em Sơn - Lan mặc áo ấm và ra chợ chơi với đám trẻ trong xóm. Thấy chị em Sơn được ấm áp, bọn trẻ nhà nghèo tỏ rõ sự mong muốn khoác lên người những chiếc áo đẹp đẽ ấy. Khi nhìn thấy chị Hiên đang run lên vì rét, Sơn bàn với chị Lan về nhà lấy áo bông của em Duyên đem tặng. Vú già biết chuyện nên hai đứa trẻ vô cùng lo lắng, sang nhà Hiên đòi lại áo nhưng không thấy thấy ai. Mãi đến tối, hai chị em mới dám dắt tay nhau về nhà. Tại đây, họ ngạc nhiên khi thấy mẹ Hiên đang ngồi nói chuyện với mẹ mình để trả lại chiếc áo. Biết nhà Hiên nghèo khổ, bà cho mẹ Hiên vay năm hào may áo cho con. Qua câu chuyện, Thạch Lam đã ngợi ca những tấm lòng lương thiện, giúp đỡ nhau trong cảnh bần hàn.
Có thể nói, tóm tắt Gió lạnh đầu mùa là thao tác đầu tiên mà học sinh cần chuẩn bị để quá trình tiếp thu bài giảng của giáo viên trở nên dễ dàng hơn, việc lĩnh hội kiến thức cũng từ đó mà trở nên đơn giản hơn bao giờ hết.
