Giải mã càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì sao? Giảm bao nhiêu độ C?

Aretha Thu An
Càng di chuyển lên cao, người ta càng cảm thấy lạnh hơn. Do đó nhiều người thắc mắc càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì sao? Thực tế, khi lên càng cao, không khí xung quanh càng loãng làm cho bức xạ mặt đất giảm. Do đó, nhiệt độ xung quanh sẽ giảm xuống khiến bạn cảm thấy lạnh.

1. Càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì sao?

Càng di chuyển lên cao, bạn càng cảm thấy không khí xung quanh lạnh hơn. Đây là quy luật tự nhiên nhưng ít ai biết tại sao càng lên cao nhiệt độ càng giảm và nhiệt độ không khí chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào.

Càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì không khí loãng hơn làm giảm khả năng hấp thụ ánh sáng và bức xạ sóng dài mặt đất giảm 
Càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì không khí loãng hơn làm giảm khả năng hấp thụ ánh sáng và bức xạ sóng dài mặt đất giảm 

Thực tế, khi bạn đứng dưới mặt đất, ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào bề mặt và không khí xung quanh hay nói cách khác, mặt đất và không khí xung quanh sẽ hấp thụ nhiều ánh sáng mặt trời hơn, từ đó làm cho nhiệt độ không khí nóng lên.

Càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì khi lên cao, không khí trở nên loãng hơn và không thể hấp thụ nhiều ánh sáng như ở dưới mặt đất. Do đó, không khí không còn giữ nhiệt độ cao như ở mặt đất. Kết quả là khi bạn càng đi lên cao, bạn sẽ càng cảm thấy lạnh hơn.

2. Càng lên cao nhiệt độ càng giảm là biểu hiện của quy luật nào? 

Sau khi đã biết càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì sao, nhiều người thường thắc mắc không biết nhiệt độ giảm khi lên cao là biểu hiện của quy luật tự nhiên nào. Theo Vntre tìm hiểu, càng lên cao nhiệt độ càng giảm là biểu hiện của quy luật phi địa đới.

Càng lên cao nhiệt độ càng giảm là biểu hiện của quy luật phi địa đới - quy luật thể hiện mối quan hệ giữa nhiệt độ và độ cao
Càng lên cao nhiệt độ càng giảm là biểu hiện của quy luật phi địa đới - quy luật thể hiện mối quan hệ giữa nhiệt độ và độ cao

Quy luật này mô tả mối quan hệ giữa nhiệt độ và độ cao. Khi bạn đi lên cao, không khí trở nên loãng hơn và không thể giữ nhiệt độ cao như ở gần mặt đất, đồng thời bức xạ sóng dài mặt đất càng giảm xuống khiến bạn cảm thấy không khí xung quanh lạnh hơn.

3. Càng lên cao nhiệt độ càng giảm bao nhiêu độ? 

Như đã biết, càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì không khí trở nên loãng hơn khi ở độ cao hơn. Tuy nhiên, vấn đề mà nhiều người thắc mắc là càng lên cao thì nhiệt độ không khí càng giảm bao nhiêu độ?

Cứ lên độ cao 100m, nhiệt độ giảm xuống 0,6 độ C, đây là biểu hiện của hiệu ứng phơn
Cứ lên độ cao 100m, nhiệt độ giảm xuống 0,6 độ C, đây là biểu hiện của hiệu ứng phơn

Theo hiệu ứng phơn, mỗi khi lên cao 100m, nhiệt độ sẽ giảm khoảng 0,6°C. Tuy nhiên, khi bạn xuống sườn dốc bên kia, mỗi khi xuống 100m, nhiệt độ sẽ tăng khoảng 1°C. Ví dụ, nếu bạn đi lên cao 1.000m, nhiệt độ sẽ giảm khoảng 6°C do hiệu ứng phơn. Ngược lại, khi bạn xuống sườn dốc bên kia 1.000m, nhiệt độ sẽ tăng khoảng 10°C. Hiện tượng này là do hiệu ứng phơn ảnh hưởng đến sự biến đổi nhiệt độ khi thay đổi độ cao.

4. Nhiệt độ không khí phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Sau khi biết chính xác càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì sao? Khi thay đổi độ cao, bức xạ mặt đất càng thấp, sự hấp thụ ánh sáng càng giảm, đó là lý do tại sao bạn luôn cảm thấy ở Hà Nội hay Hồ Chí Minh sẽ nóng hơn, nền nhiệt cao hơn khi bạn di chuyển lên núi như Tam Đảo hay Đà Lạt.

Hoặc đơn cử như việc bạn đi leo núi, nhiệt độ khi bạn ở dưới chân núi sẽ luôn cao hơn khi bạn leo tới đỉnh núi và ngược lại, khi bạn leo xuống, nhiệt độ mỗi lúc mỗi tăng dần. Chắc hẳn bạn cũng đang thắc mắc không biết nhiệt độ không khí tăng giảm phụ thuộc vào những yếu tố nào ngoài yếu tố độ cao?

4.1. Nhiệt độ không khí phụ thuộc vào vĩ độ 

Nhiệt độ không khí ở vùng vĩ độ thấp cao hơn nhiệt độ không khí ở vùng vĩ độ cao
Nhiệt độ không khí ở vùng vĩ độ thấp cao hơn nhiệt độ không khí ở vùng vĩ độ cao

Nhiệt độ không khí thường khác biệt giữa các vùng vĩ độ khác nhau. Cụ thể, không khí ở các vùng vĩ độ thấp (gần xích đạo) thường nóng hơn so với không khí ở các vùng vĩ độ cao (gần cực). Hiện tượng này là do ánh nắng mặt trời chiếu vào mặt đất theo góc nghiêng ở các vùng khác nhau, tạo ra sự khác biệt về nhiệt độ.

4.2. Nhiệt độ không khí thay đổi tuỳ vào vị trí gần hay xa biển

Vị trí gần hay xa biển cũng ảnh hưởng đến nhiệt độ không khí. Những nơi nằm gần biển thường có không khí mát mẻ hơn so với nơi cách xa biển. Biển có khả năng hấp thụ và giải phóng nhiệt độ chậm hơn mặt đất, do đó tạo ra hiệu ứng mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông.

5. Nhiệt độ không khí không thay đổi theo yếu tố nào?

Nhiệt độ không khí phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ cao, vĩ độ và vị trí gần hay xa biển. Mặc dù màu đất gây ảnh hưởng đến mức độ hấp thụ nhiệt nhưng nó không phải là yếu tố gây ảnh hưởng đến nhiệt độ không khí. Hay nói cách khác, nhiệt độ không khí không phụ thuộc vào màu đất.

Tóm lại, càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì không khí loãng hơn và khả năng hấp thụ nhiệt giảm. Nắm rõ quy luật này sẽ giúp bạn hiểu được các hiện tượng tự nhiên cũng như biết được chính xác những yếu tố gây ảnh hưởng đến nhiệt độ không khí. Trong trường hợp bạn đi leo núi, nếu biết được quy luật theo đổi nhiệt độ khi lên cao và xuống thấp giúp bạn có sự chuẩn bị tốt nhất cho chuyến đi mà không bị sốc nhiệt hay ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.