1. Khái niệm kiêu ngạo là gì?
Bạn đánh giá người này, người kia là kiêu ngạo nhưng bạn có thực sự hiểu kiêu ngạo là gì chưa? Thực chất, kiêu ngạo là tính từ chỉ người tự đánh giá cao bản thân và coi thường người khác. Người kiêu ngạo thường cho rằng họ vượt trội hơn so với người khác và tỏ ra kiêu căng, tự phụ. Đồng nghĩa với kiêu ngạo có từ "kiêu căng" và trái nghĩa với nó đó là sự khiêm tốn.
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa khái niệm kiêu căng và tự tin. Tự tin là một tính cách biểu hiện sự tích cực, lan tỏa năng lượng đến người xung quanh. Nhiều người luôn rất tự tin, thế nhưng đôi khi sự tự tin ấy vượt quá giới hạn và trở thành kiêu ngạo. Ranh giới này thực sự mong manh đến nỗi chính bản thân người đó cũng không nhận ra mình đang tự tin thái quá và trở nên kiêng ngạo.
2. Tác hại của kiêu ngạo là gì?
Kiêu ngạo là một tính cách không được khuyến khích phát triển trong phẩm chất mỗi người. Dưới đây là một số tác hại của kiêu ngạo:
- Mối quan hệ xã hội đi xuống: Người kiêu ngạo thường không được mọi người đánh giá cao về tính cách. Họ có thể gây ra sự phiền toái, bực bội vì hay chê bai những người xung quanh. Vì vậy, người kiêu ngạo sẽ không thể có mối quan hệ chân thành.
- Thiếu sự phát triển cá nhân: Sự kiêu ngạo có thể trở thành rào cản phát triển cá nhân vì họ thường không muốn nhận sự góp ý hay học hỏi từ người khác.
- Tăng nguy cơ phạm sai lầm: Sự kiêu ngạo có thể khiến người ta không muốn chấp nhận sự sai lầm của mình và không tìm cách sửa đổi hành vi. Dẫn đến việc tái phạm sai lầm và gây ra hậu quả nghiêm trọng.
3. 5 dấu hiệu của người kiêu ngạo là gì?
Bạn có thể nhận biết người có tính cách kiêu ngạo thông qua những dấu hiệu điển hình như luôn nghĩ mình đúng, tỏ thái độ coi thường hay luôn luôn đổ lỗi cho người khác...
3.1 Luôn nghĩ mình đúng
Một trong những dấu hiệu giúp bạn dễ dàng nhận biết người kiêu ngạo đó chính là luôn cho rằng mình đúng. Người kiêu ngạo có khuynh hướng tin rằng họ luôn đúng trong mọi tình huống. Họ thường gạt bỏ các quan điểm hoặc ý kiến khác và áp đặt điều mình cho là đúng lên người xung quanh mà không lắng nghe hoặc cân nhắc.
3.2 Tỏ thái độ coi thường người xung quanh
Thái độ coi thường người khác là một trong những đặc điểm chính của người kiêu ngạo. Họ có xu hướng không nghe theo những người xung quanh và coi thường người khác. Không chỉ vậy, người kiêu ngạo đôi khi còn sử dụng lời nói hoặc hành động không đúng chuẩn mực để phê phán hoặc chế giễu người khác. Với tính cách như vậy, họ sẽ không bao giờ có được mối quan hệ tốt và được người khác tôn trọng.
3.3 Không nhận lỗi về mình
Người kiêu ngạo thường không chấp nhận lỗi của bản thân và luôn tìm cách bào chữa cho hành động và lời nói của mình, ngay cả khi chúng không đúng và gây ảnh hưởng tới người khác. Họ là người không có trách nhiệm và không muốn thay đổi cái sai của mình. Người kiêu ngạo như ếch ngồi đáy giếng, cộng với cái tôi cao, vì thế sẽ không bao giờ chấp nhận lời phê bình.
3.4 Luôn xem mình là tâm điểm
Người kiêu ngạo thường tỏ ra tự tin quá đà dẫn đến tự mãn và luôn muốn là trung tâm của mọi sự chú ý. Họ có xu hướng nói nhiều về bản thân, thường xuyên nhấn mạnh về thành tựu, sự thông minh mà quên đi có được thành công là nhờ sự giúp sức của cả tập thể.
3.5 Không biết lắng nghe
Đây là điều tệ nhất của những người kiêu căng mắc phải. Họ không bao giờ lắng nghe, cũng như chia sẻ với người xung quanh. Họ ngắt lời, từ chối tham gia vào cuộc nói chuyện với những người không cùng đẳng cấp. Thay vì chia sẻ, giúp đỡ mọi người, họ chỉ tập trung thực hiện các công việc phục vụ cho lợi ích cá nhân.
Việc lắng nghe không đơn thuần chỉ là nghe. Bạn cần phải tập trung và hiểu được người nói mong muốn điều gì. Như vậy mới thấu hiểu và đưa ra góp ý chân thành. Tuy nhiên người kiêu ngạo sẽ chẳng bao giờ làm được điều đơn giản này.
4. Các bước giúp xác định người kiêu ngạo
Chỉ dựa vào dấu hiệu người kiêu ngạo là gì, bạn sẽ khó có thể xác định được tính cách này. Dưới đây là một số bước xác định người kiêu ngạo giúp ích cho bạn trước khi đưa ra đánh giá:
- Thông qua lần gặp đầu tiên, để xác định tính cách của một người là điều không dễ dàng. Tuy nhiên, một người kiêu ngạo, tính cách của họ được biểu lộ rất rõ ràng. Nếu người đối diện thể hiện sự lễ phép và tôn trọng mọi người, bạn có thể loại bỏ họ ngay khỏi danh sách người kiêu ngạo. Tuy nhiên, nếu họ có thái độ coi thường hay đặt những câu hỏi thể hiện sự hiểu biết của bản thân, người này ắt là có tính tình kiêu ngạo.
- Hãy chú ý thái độ của họ khi bạn nhắc tới người mà họ không thích. Bởi nếu là người kiêu ngạo, lúc này họ sẽ thể hiện ra mặt và có những lời lẽ chê bai thậm tệ.
5. Sự khác biệt giữa kiêu hãnh và kiêu ngạo là gì?
Đa phần những người kiêu hãnh có tích cách hướng ngoài, hòa nhã, tự trọng và ngay thẳng. Còn kiêu ngạo gắn liền với sự ích kỷ, thích thể hiện bản thân.
Nói về sự khác biệt của hai kiểu người này, nhiều chuyên gia phân tích tâm lý cho rằng: Khi một người tự hào về bản thân, một là họ gắn liền nó với sự tự tin về những thành quả đạt được, nó được gọi là sự kiêu hãnh chân chính. Còn nếu họ tự tô vẽ bản thân mình lên, điều này được gọi là sự kiêu ngạo, tự mãn. Sự kiêu hãnh gắn liền với sự tích cực, còn kiêu ngạo có phần tiêu cực hơn.
6. Cách sửa đổi tính kiêu ngạo
Sửa đổi tính cách kiêu ngạo có thể là một quá trình dài, đòi hỏi bản thân tự nhận biết và cố gắng. Một số bước người kiêu ngạo có thể thực hiện để thay đổi tích cách này:
- Nhận biết vấn đề: Đầu tiên, bạn cần nhận ra rằng, kiêu ngạo là tính cách xấu và điều này gây ra sự khó chịu cho người xung quanh và cho chính bạn.
- Thái độ mở lòng: Hãy mở lòng ra và chấp nhận phản hồi từ người khác về cách bạn tương tác và hành xử. Đôi khi, bạn có thể không biết mình đang cư xử kiêu ngạo cho đến khi nhận được phản hồi từ người khác.
- Học cách lắng nghe: Hãy học cách lắng nghe, chia sẻ và tôn trọng ý kiến của người khác. Đừng tự đặt mình lên trên mọi người.
- Đặt mình vào vị trí của người khác: Cố gắng hiểu và đồng cảm với quan điểm và cảm xúc của người khác. Điều này giúp bạn nhận ra rằng mọi người đều có giá trị và đáng được tôn trọng.
- Rút kinh nghiệm từ bản thân: Hãy suy nghĩ về những tình huống trong quá khứ mà tính cách kiêu ngạo của bạn đã gây ra xung đột hoặc mất lòng tin từ người khác. Sử dụng những kinh nghiệm này để cải thiện bản thân và thay đổi cách bạn tương tác với người khác.
- Rèn luyện sự khiêm nhường: Hãy nhớ rằng sự khiêm nhường là phẩm chất quý giá của mỗi con người. Hãy tôn trọng người khác, tự nhận biết giới hạn của bản thân, đồng thời xem xét hành động của mình có ảnh hưởng đến người khác không.
Bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ kiêu ngạo là gì, cùng với đó là một số dấu hiệu nhận biết kiểu người này. Nếu bạn đang có những đặc điểm tính cách của người kiêu ngạo trong mắt người khác, hãy sửa đổi ngay từ bây giờ. Điều này sẽ thực sự tốt cho bạn, cả về mối quan hệ và sự nghiệp sau này.