Tìm hiểu chung về tác phẩm Prô-mê-tê và loài người
Trước khi soạn bài Prô-mê-tê và loài người bạn học cần nắm được những thông tin cơ bản về tác giả và tác phẩm dưới đây.
Tác giả
- Truyện Prô-mê-tê và loài người được truyền qua dân gian, không rõ tác giả là ai.
- Theo Nguyễn Văn Khỏa trong Thần Thoại Hy Lạp (Tập 1).
Tác phẩm
Văn bản Prô-mê-tê và loài người được trích trong tập 1 Thần thoại Hy Lạp, nhà xuất bản Khoa học xã hội vào năm 1990.
Bố cục: Khi soạn bài Prô-mê-tê và loài người, bạn học có thể chia bố cục của văn bản thành 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “giống mình”: Lý do các vị thần tạo ra muôn loài.
- Phần 2: Tiếp theo đến “Làm thế nào bây giờ?”: Các loài vật trên thế gian có những đặc điểm riêng.
- Phần 3: Đoạn còn lại: Đặc ân mà vị thần dành riêng cho con người.
Giá trị nội dung: Văn bản Prô-mê-tê và loài người giúp người đọc hình dung về nguồn gốc con người và thế giới muôn loài. Qua đó cho thấy công lao to lớn của hai vị thần đã ban cho mỗi loài một điểm mạnh riêng giúp cuộc sống của họ tươi đẹp hơn.
Giá trị nghệ thuật: Câu chuyện Prô-mê-tê và loài người mang đặc trưng của thể loại thần thoại. Truyện sử dụng thành công các yếu tố kì ảo, hoang tưởng tạo tình huống truyện gay cấn, hấp dẫn. Cách xây dựng các nhân vật điển hình như các vị thần mang sức mạnh phi thường đã lý giải được cho người đọc quá trình tạo ra loài người và vạn vật trên thế gian.
Tóm tắt nội dung
Tác phẩm Prô-mê-tê và loài người là câu chuyện kể về hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê được giao nhiệm vụ tạo ra thêm một điều gì đó để thế gian bớt sự buồn tẻ. Vị thần Ê-pi-mê-tê có trách nhiệm tạo ra muôn loài cho thế gian, mỗi loài được ban những điểm mạnh riêng. Tuy nhiên khi tiến hành kiểm tra thì Prô-mê-tê phát hiện có một loài vật không có điểm mạnh, đó chính là con người. Vị thần Prô-mê-tê đã tiến hành tạo ngoại hình cho con người giống như những vị thần và ban cho ngọn lửa để giúp họ vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
Gợi ý soạn bài Prô-mê-tê và loài người Chân trời sáng tạo chi tiết
Soạn bài Prô-mê-tê và loài người giúp học sinh rèn luyện kĩ năng đọc hiểu và phân tích văn bản. Từ nội dung cơ bản đó, bạn học cần trả lời những câu hỏi liên quan trong sách giáo khoa. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết soạn bài Prô-mê-tê và loài người mà học sinh có thể tham khảo.
Soạn bài Prô-mê-tê và loài người: Phần trước khi đọc.
Câu 1 (Trang 15 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Em đã từng đọc hoặc nghe kể về thần thoại Hy Lạp và câu chuyện Prô-mê-tê và loài người chưa? Hãy chia sẻ với các bạn cùng lớp những điều bạn đã biết. Nếu chưa biết, bạn hãy thử đoán truyện Prô-mê-tê và loài người sẽ nói về vấn đề gì?
Gợi ý trả lời:
Em đã từng đọc một số câu chuyện kể về thần thoại Hy Lạp. Đây là tập hợp những câu chuyện truyền thuyết liên quan đến các vị thần, anh hùng cũng như các tín ngưỡng, nghi lễ của người Hy Lạp cổ đại. Tuy nhiên em vẫn chưa có dịp đọc về câu chuyện Prô-mê-tê và loài người. Theo em dự đoán câu chuyện Prô-mê-tê và loài người sẽ kể về sự giúp đỡ của các vị thần với con người.
Soạn bài Prô-mê-tê và loài người: Phần đọc văn bản
Câu 1 (Trang 16 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Dự đoán theo bạn, thần Prô-mê-tê sẽ ban cho con người “vũ khí” gì?
Gợi ý trả lời:
Theo em dự đoán vị thần Prô-mê-tê sẽ ban cho con người một vũ khí hữu ích để con người vượt qua những khó khăn trên thế gian.
Câu 2 (Trang 16 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Tưởng tượng qua những việc thần Prô-mê-tê đã làm, bạn hình dung thế nào về nhân vật này?
Gợi ý trả lời:
Khi soạn bài Prô-mê-tê và loài người, trải qua phần đọc văn bản em thấy Prô-mê-tê là một vị thần vô cùng thông minh đã phát hiện ra con người không có điểm mạnh gì. Sau đó tốt bụng tạo hình cho con người có nét đẹp thanh tao hơn các loài vật khác. Lo lắng con người không thể sinh tồn nên đã ban tặng thứ vũ khí giúp con người vượt qua gian khó trong nhân gian.
Qua những chi tiết trên có thể thấy vị thần Prô-mê-tê rất thông minh, nhân hậu, có lòng yêu thương con người sâu sắc.
Câu 3 (Trang 17 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Suy Luận “Và từ đó dẫu mong manh và bấy yếu; Giống loài người đã có ngọn lửa của Prô-mê-tê; Ngọn lửa thiêng dạy cho họ biết bao nghề.”
Đây là lời của ai? Lời này có ý nghĩa gì?
Gợi ý trả lời :
Đây là lời của người ở dân gian nhằm ca ngợi công lao của vị thần Prô-mê-tê khi đã ban cho họ ngọn lửa giúp cuộc sống của con người trở nên sáng tạo và văn minh hơn.
Soạn bài Prô-mê-tê và loài người - Phần sau khi đọc
Câu 1 (Trang 17 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Bạn đã từng hình dung thế nào về một vị thần? Nhân vật Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê trong “Prô-mê-tê và loài người” có làm cho hình dung đó của bạn thay đổi không? Vì sao?
Gợi ý trả lời:
Hình dung về vị thần trong tâm trí của em là một người năng lượng và sức mạnh phi thường mà người bình thường không có được. Thần luôn sử dụng sức mạnh của mình để giúp đỡ nhân loại.
Hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê trong tác phẩm không làm hình dung lúc ban đầu của em thay đổi vì: Họ có những sức mạnh và khả năng kì lạ. Thần Ê-pi-mê-tê có khả năng tạo ra mọi vật có những điểm mạnh riêng. Thần Prô-mê-tê thì có khả năng tạo hình con người và ban cho họ “lửa” để giúp cuộc sống của họ tốt đẹp và hạnh phúc hơn. Hai vị thần trong truyện đã sử dụng những năng lực thần kì của mình để giúp đỡ chúng sinh.
Câu 2 (Trang 17 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Tóm tắt quá trình tạo nên con người và thế giới muôn loài của hai vị thần. Từ đó nhận xét về cách xây dựng cốt truyện và nhân vật trong “Prô-mê-tê và loài người”.
Gợi ý trả lời:
Tóm tắt quá trình tạo nên con người và thế giới muôn loài của hai vị thần:
Trên thế gian buồn tẻ chỉ có các vị thần nên Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã quyết định xin phép U-ra-nox tạo ra những thứ mới mẻ cho nhân gian. Ê-pi-mê-tê chịu trách nhiệm tạo ra các loài vật và ban cho mỗi loài một thứ vũ khí để bảo vệ cuộc sống của mình. Tuy nhiên sau khi hoàn thành, vị thần Prô-mê-tê đến kiểm tra thì phát hiện ra một loài không có điểm mạnh đó chính là con người. Prô-mê-tê đã tạo cho dáng đứng thẳng, hai chân và hai tay để con người có thể làm được nhiều công việc. Cuối cùng đó chính là băng lên bầu trời xa, tận cỗ xe của mặt trời để lấy “lửa” ban cho con người để họ có thể tự bảo vệ bản thân, vượt qua những khó khăn.
Cách xây dựng cốt truyện và nhân vật trong Prô-mê-tê và loài người rất ngắn gọn, cụ thể nhưng tạo cho người đọc cảm giác hấp dẫn, lôi cuốn. Từ cốt truyện đã làm nổi bật lên hình ảnh vĩ đại cùng công lao to lớn của hai vị thần đối với con người.
Câu 3 (Trang 17 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Nêu nội dung bao quát của truyện Prô-mê-tê và loài người. Thông điệp mà người xưa muốn gửi gắm qua câu chuyện này là gì?
Gợi ý trả lời:
Câu chuyện Prô-mê-tê và loài người giúp người đọc hình dung được quá trình các vị thần tạo ra con người và các loài vật khác. Từ đó ca ngợi hai vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê đã có công lớn tạo muôn loài vật, mang đến cho chúng những đặc ân to lớn để có thể sinh tồn, phát triển trong thế gian.
Thông điệp mà người xưa muốn gửi gắm qua câu chuyện Prô-mê-tê và loài người đó chính là nguồn gốc hình thành của muôn loài trên thế gian. Mỗi loài đều có những đặc điểm và sức mạnh riêng để có thể tự bảo vệ bản thân và giống loài của mình. Qua đó cũng thể hiện thái độ tôn kính đối với các vị thần của người xưa.
Câu 4 (Trang 17 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Truyện Prô-mê-tê và loài người giúp bạn hiểu thêm gì về nhận thức và cách lý giải nguồn gốc con người và thế giới muôn loài của người Hy Lạp xưa?
Gợi ý trả lời:
Sau khi soạn bài Prô-mê-tê và loài người giúp em hiểu thêm về nhận thức và cách lý về nguồn gốc của con người và thế giới muôn loài của người Hy Lạp xưa chủ yếu dựa vào những tín ngưỡng liên quan đến các vị thần. Những vị thần luôn được người Hy Lạp xưa đề cao và tôn thờ.
Câu 5 (Trang 17 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận ra Prô-mê-tê và loài người là một truyện thần thoại?
Gợi ý trả lời:
Sau khi soạn bài Prô-mê-tê và loài người em nhận ra tác phẩm thuộc thể loại thần thoại vì truyện mang các yếu tố kì ảo của người Hy Lạp xưa kể về quá trình tạo ra con người và muôn loài của hai vị thần. Không thể xác định thời gian, không gian cụ thể trong truyện. Các nhân vật Prô-mê-tê, Ê-pi-mê-tê có sức mạnh phi thường mà con người không có được.
Câu 6 (Trang 17 SGK Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo Tập 1): Chỉ ra sự tương đồng và khác biệt giữa hai truyện Thần Trụ trời và Prô-mê-tê và loài người.
Gợi ý trả lời:
Điểm tương đồng giữa hai truyện Thần Trụ trời và Prô-mê-tê và loài người:
Cả hai văn bản đều thuộc thể loại truyện thần thoại nói về nguồn gốc của loài người và vạn vật trên thế gian. Truyện có sử dụng những yếu tố kì ảo, tưởng tượng, nhân vật được xây dựng trong truyện đều là các vị thần.
Sự khác biệt giữa hai truyện Thần Trụ trời và Prô-mê-tê và loài người như sau:
|
|
|
|
|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bài tập liên hệ
Sau khi soạn bài Prô-mê-tê và loài người bạn có thể làm thêm bài tập liên hệ dưới đây để củng cố và nâng cao kiến thức.
Câu hỏi: Sau khi soạn bài Prô-mê-tê và loài người, hãy vẽ sơ đồ tư duy để tổng quan các phần kiến thức bài học?
Gợi ý trả lời:
Dưới đây là sơ đồ tư duy bài Prô-mê-tê và loài người mà học sinh có thể tham khảo:
Soạn bài Prô-mê-tê và loài người là cơ hội để học sinh phân tích, đánh giá một trong những tác phẩm thuộc thể loại truyện thần thoại Hy lạp. Bằng việc tìm hiểu về tác giả, nội dung, nghệ thuật, hy vọng bạn học sẽ khám phá những giá trị sâu sắc mà tác phẩm mang lại, đồng thời trả lời được những câu hỏi liên quan.
