Giáo dục

Gợi ý cách viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống điểm cao chót vót

Aretha Thu An

Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống là dạng đề nghị luận xã hội thường xuất hiện trong các đề thi. Ở dạng bài này, giám khảo có thể đánh giá được cách hành văn, diễn giải vấn đề và cả cách nhìn nhận vấn đề đó dưới góc độ xã hội. Tùy thuộc vào thời gian làm bài mà bạn cần căn chỉnh độ dài ngắn phù hợp.

Bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống là gì?

Dạng viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống thuộc thể loại nghị luận xã hội. Đối với loại bài viết này, người viết sẽ phải đưa ra ý kiến của mình về một sự việc, hiện tượng đời sống hoặc vấn đề liên quan đến tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.

Dạng bài nghị luận về một vấn đề trong đời sống khá đa dạng, có thể thay đổi theo từng thời điểm, diễn biến mới của thời cuộc. Một số dạng đề bài phổ biến có thể kể đến như: ý nghĩa của sự tha thứ, ý nghĩa của việc im lặng đúng lúc,... Nghị luận về các hiện tượng đời sống xã hội không chỉ đơn thuần là bài văn khai thác góc nhìn của học sinh mà còn góp phần giáo dục, định hướng lối sống, tư tưởng, đạo lý của giới trẻ. Do đó, dạng bài này thường xuyên được các giáo viên đưa vào đề thi.

Bài văn nghị luận về đời sống xã hội trình bày quan điểm về một vấn đề đời sống
Bài văn nghị luận về đời sống xã hội trình bày quan điểm về một vấn đề đời sống

Yêu cầu khi viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống

Khi viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống, người học cần đáp ứng những tiêu chí cơ bản sau đây:

  • Học sinh cần tuân thủ giới hạn số lượng từ mà đề bài giao cho. Thông thường, dạng bài này sẽ được thể hiện dưới dạng bài văn ngắn khoảng 1 - 2 trang giấy.
  • Bài văn phải đảm bảo được kết cấu ba phần gồm mở bài - thân bài - kết bài. Giữa các phần cần có sự liên kết chặt chẽ bằng cách sử dụng các câu từ nối. Câu chuyển ý thường được được đặt ngay ở đầu đoạn văn nhằm liên kết ý với đoạn văn trước đó và mở ra ý mới trong đoạn văn tiếp theo.
  • Người viết không nên trình bày thân bài chỉ với một đoạn duy nhất. Thay vào đó, bạn nên chia các luận điểm thành từng đoạn văn. Đồng thời, bạn cũng cần cân đối giữa ba phần nhằm tránh trường hợp bạn được phần này, mất phần khác.
  • Trong quá trình làm bài, người học cần phải kết hợp các thao tác lập luận như giải thích, chứng minh, phân tích, so sánh, bác bỏ,… để làm sáng tỏ sự việc.
  • Để bài văn có sức thuyết phục hơn, bạn nên sử dụng các biện pháp biểu đạt như tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh,…
Yêu cầu cơ bản về một bài viết nghị luận xã hội về một vấn đề trong đời sống
Yêu cầu cơ bản về một bài viết nghị luận xã hội về một vấn đề trong đời sống

Dàn ý bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề trong đời sống

Trước khi viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống, việc đầu tiên thí sinh cần làm là lập dàn bài. Dàn bài đầy đủ sẽ gồm ba phần dưới đây.

Mở bài

Ở phần mở bài, học sinh cần trình bày được các vấn đề cơ bản sau:

  • Dẫn dắt người đọc đến vấn đề cần nghị luận.
  • Nêu rõ vấn đề cần nghị luận và dẫn dắt phân tích vấn đề đó.

Phần mở bài là phần rất quan trọng, quyết định lớn đến hứng thú của người đọc. Do đó, học sinh cần tập trung trau chuốt mở bài thật kỹ, không nên viết dài dòng những công không để phần mở bài quá sơ sài.

Thân bài

Trong phần thân bài, người học cần trình bày được các vấn đề sau:

  • Trình bày thực trạng hoặc mô tả hiện tượng, đời sống được nêu ở đề bài. Trong quá trình trình bày, bạn cần đưa ra các thông tin cụ thể, có số liệu kèm theo (nếu có) để nội dung trình bày có sức thuyết phục.
  • Phân tích nguyên nhân và hệ quả của các hiện tượng trên đối với đời sống con người và những đối tượng khác có liên quan.
  • Bàn luận về hiện tượng đời sống đó là đúng hay sai. Nếu là sai, bạn cần thể hiện rõ sự phê phán, bác bỏ các quan điểm đó. Đồng thời, bạn cũng cần nêu rõ góc nhìn của bạn, của giới trẻ về vấn đề đang nghị luận.
  • Đề cập đến các giải pháp giải quyết vấn đề cụ thể.

Kết bài

Kết bài, bạn cần khẳng định lại một lần nữa vấn đề đó là đúng hay sai. Đồng thời, đưa ra bài học nhận thức cho tất cả người khác.

Dàn ý chi tiết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề trong đời sống
Dàn ý chi tiết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề trong đời sống

Sơ đồ hóa dàn ý bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề trong đời sống

Để giúp học sinh dễ học và dễ thực hành viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề trong đời sống, bạn có thể tham khảo thêm sơ đồ hóa sau đây:

Dàn ý sơ đồ viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống chi tiết
Dàn ý sơ đồ viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống chi tiết

Những điều cần lưu ý khi viết bài văn nghị luận xã hội về vấn đề đời sống 

Trong quá trình thực hành viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống, người học cần lưu ý một số vấn đề sau:

  • Xác định đúng vấn đề đời sống cần nghị luận.
  • Bạn cần tìm hiểu đúng các nội dung liên quan đến vấn đề đó để phân tích và làm sáng tỏ.
  • Người học cần xác định tư tưởng của mình đối với vấn đề đó. Đồng thời, bạn cũng có thể thể hiện góc nhìn của giới trẻ về vấn đề đang bàn luận.
  • Việc lập dàn ý chi tiết là điều vô cùng quan trọng. Nó sẽ giúp bạn không bỏ lỡ các ý quan trọng.
  • Bài viết muốn được điểm cao cần thể hiện được góc nhìn, trải nghiệm riêng của người viết.

Học cách viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống với những bí kíp đơn giản nhưng cứ áp dụng chắc chắn bạn sẽ đạt được điểm cao. Theo đó, các bạn học sinh cũng cần tìm hiểu, nắm rõ, ghi nhớ cách làm và thường xuyên luyện tập để bài viết được chất lượng hơn. Chúc bạn luôn đạt được điểm cao trong mỗi bài văn!

BÀI LIÊN QUAN