Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng của Kim Lân: Dàn ý chi tiết nhất

Dàn ý phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng của Kim Lân

Truyện ngắn "Làng" của Kim Lân không chỉ là một bức tranh sinh động về cuộc sống của người dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp mà còn là một tác phẩm đi sâu vào tâm lý nhân vật, đặc biệt là nhân vật ông Hai. Qua hình ảnh ông Hai, nhà văn đã khắc họa thành công một người nông dân yêu nước, gắn bó sâu sắc với quê hương.

Vì vậy, đối với các đề bài yêu cầu phân tích nhân vật ông Hai trong tác phẩm làng của Kim Lân, các bạn học sinh cần phân tích chi tiết nhân vật ông Hai, làm rõ tình yêu làng, diễn biến tâm trạng của ông cũng như những nét độc đáo trong nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật của tác giả.

Dưới đây là dàn ý phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng của Kim Lân đầy đủ và chi tiết nhất.

Phân tích tình yêu dành cho làng của ông Hai

Tình yêu làng tha thiết của ông Hai:

• Biểu hiện qua những câu chuyện ông kể về làng, niềm tự hào về lịch sử và truyền thống của làng.
• Nỗi nhớ làng da diết khi phải tản cư.
• Tâm trạng háo hức, tự hào khi nói về làng.

Nguyên nhân của tình yêu làng sâu sắc:

• Làng là nơi chôn rau cắt rốn, là mảnh đất quê hương.
• Làng là nơi gắn bó với những kỷ niệm đẹp.
• Làng là biểu tượng của cộng đồng, của những giá trị truyền thống.

Diễn biến tâm trạng ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc

Cú sốc và đau khổ tột cùng:

• Cảm giác tủi hổ, xấu hổ khi nghe tin làng mình phản bội cách mạng.
• Nỗi lo lắng cho tương lai của bản thân và gia đình.

Cuộc đấu tranh nội tâm dữ dội:

• Tình yêu làng và lòng yêu nước xung đột.
• Sự giằng xé giữa lý trí và tình cảm.

Quyết định cuối cùng:

• Lựa chọn đứng về phía cách mạng, lên án hành động của làng.
• Lý do của sự lựa chọn:
  • Vì lòng yêu nước, vì sự nghiệp kháng chiến chính nghĩa.
  • Vì mục tiêu chung của đất nước và dân tộc.

Tâm trạng ông Hai sau khi nghe tin làng cải chính

Cảm xúc vỡ òa:

• Cảm giác nhẹ nhõm, giải tỏa khi biết tin làng mình vẫn trung thành với cách mạng.
• Niềm tự hào về làng được khôi phục.

Hành động và lời nói của ông Hai:

• Khoe về làng với tất cả mọi người.
• Tình nguyện hi sinh tài sản cá nhân cho kháng chiến.

Ý nghĩa của sự thay đổi tâm trạng:

• Khẳng định tình yêu làng, lòng yêu nước sâu sắc của ông Hai.
• Cho thấy sức mạnh của niềm tin vào cách mạng.

Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật

Ngôn ngữ nhân vật:

• Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng rất giàu cảm xúc.
• Ngôn ngữ đối thoại sinh động, gần gũi, tự nhiên.

Dòng ý thức:

• Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng để thấy tác giả đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật, miêu tả chi tiết những biến đổi tâm lý.

Chi tiết nghệ thuật:

• Sử dụng nhiều chi tiết tả hình dáng, cử chỉ, hành động để thể hiện tâm trạng nhân vật.
• Sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, điệp ngữ để tăng sức gợi hình, gợi cảm.

Sơ đồ tư duy phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng của Kim Lân

Tình yêu làng, tình yêu nước mặn nồng đã hòa quyện vào từng suy nghĩ, hành động của ông Hai. Với một sơ đồ tư duy hoàn hảo nhất về phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng, các bạn học sinh sẽ dễ dàng nhận thấy rõ nét hình ảnh một người nông dân Việt Nam chân chất, giàu tình cảm.

Ông Hai chính là hiện thân tiêu biểu của những con người luôn hướng về quê hương, đất nước, đặc biệt trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Sơ đồ tư duy phân tích nhân vật ông Hai qua truyện ngắn làng không chỉ giúp các bạn học sinh hiểu sâu hơn về nhân vật mà còn là công cụ hữu ích để học tốt môn Ngữ văn lớp 9.

Một số dạng đề liên hệ qua phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng

Ông Hai là đại diện tiêu biểu cho cả tác phẩm và cho những người nông dân Việt Nam yêu quê hương, đất nước. Qua việc phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng của Kim Lân, ta thấy được chủ đề chính của tác phẩm, làm sáng tỏ tư tưởng của nhà văn và gợi mở ra những vấn đề nhân sinh. Do đó, có rất nhiều đề thi khai thác chủ đề này theo các hướng khác nhau.

Đề 1

Viết đoạn văn diễn dịch ngắn về tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc được cải chính trong đó có sử dụng từ tình thái và từ phủ định (đoạn văn từ 10- 12 câu)

Đoạn văn tham khảo:

Khi nghe tin làng Chợ Dầu được cải chính, tâm trạng của ông Hai như được giải phóng khỏi một gánh nặng nặng nề. Cái bóng đen u ám của nỗi lo sợ, tủi hổ đã hoàn toàn tan biến, nhường chỗ cho một niềm vui sướng tột độ.

Từ một người đàn ông tiều tụy, đau khổ, ông Hai bỗng trở nên tươi tắn, rạng rỡ hơn bao giờ hết. Không còn những đêm trằn trọc, không còn những giọt nước mắt lăn dài trên má, ông Hai đã lấy lại được sự bình yên trong tâm hồn. Niềm tin vào cách mạng, vào cuộc sống đã được hồi sinh mạnh mẽ.

Có thể nói, tin cải chính không chỉ đơn thuần là một thông tin vui mà còn là liều thuốc thần kỳ chữa lành những vết thương lòng sâu sắc trong ông.

Từ tình thái, phủ định: "không còn", "bỗng trở nên", "không", "đã được hồi sinh".

Đề 2

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:

(...) Ông lại nghĩ về cái làng của ông, lại nghĩ đến những ngày cùng làm việc với anh em. Ô, sao mà độ ấy vui thế. Ông thấy mình như trẻ ra. Cũng hát hỏng, bông phèng, cũng đào, cũng cuốc mê man suốt ngày. Trong lòng ông lão lại thấy náo nức hẳn lên. Ông lại muốn về làng, lại muốn được cùng anh em đào đường đắp ụ, xẻ hào, khuân đá... Không biết cái chòi gác ở đầu làng đã dựng xong chưa? Những đường hầm bí mật chắc còn lả khướt lắm. Chao ôi! Ông lão nhớ làng, nhớ cái làng quá”.

(Kim Lân - Làng, Ngữ văn 9, tập 1, NXB Giáo dục, 2005, trang 162,163)

Nêu ngắn gọn nội dung, ý nghĩa của đoạn trích.

(Trích từ Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn 2019 tỉnh Quảng Nam)

Gợi ý trả lời:

Đoạn trích trích từ tác phẩm "Làng" của nhà văn Kim Lân đã khắc họa sâu sắc tình yêu làng quê mãnh liệt của nhân vật ông Hai. Qua dòng suy nghĩ, hồi tưởng của ông lão, có thể thấy được:

• Nội dung: Ông Hai nhớ về những ngày tháng cùng làm việc với anh em trong làng, nhớ về không khí lao động hăng say, sôi nổi. Tình cảm đó được thể hiện qua những chi tiết cụ thể như: "cũng hát hỏng, bông phèng, cũng đào, cũng cuốc mê man suốt ngày". Niềm nhớ làng da diết của ông lão còn được thể hiện qua những hình ảnh cụ thể, sinh động như: "cái chòi gác ở đầu làng", "những đường hầm bí mật".
• Ý nghĩa: Đoạn trích không chỉ cho thấy tình yêu làng sâu sắc của ông Hai mà còn thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân Việt Nam. Họ yêu làng, yêu quê hương bằng cả tấm lòng, gắn bó máu thịt với mảnh đất quê hương. Đồng thời, đoạn trích cũng gợi lên trong lòng người đọc những suy ngẫm về giá trị của quê hương, của cộng đồng.

• 

Đề 3

Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của nhà văn Kim Lân để thấy rõ tình cảm của người nông dân Việt Nam trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp.

(Trích Đề thi tuyển sinh văn lớp 10 chuyên tỉnh Cà Mau Năm 2011-2012)

Dàn ý tham khảo:

Mở bài

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề: Giới thiệu ngắn gọn về Kim Lân, một nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam và tác phẩm "Làng". Nhấn mạnh tầm quan trọng của nhân vật ông Hai trong việc thể hiện tình cảm của người nông dân Việt Nam thời kháng chiến. Đặt vấn đề cần phân tích: Diễn biến tâm trạng của ông Hai qua các tình huống trong truyện để làm rõ tình yêu làng, yêu nước của nhân vật.
• Dẫn dắt: Có thể sử dụng một câu nói hay đoạn trích đặc sắc trong truyện để thu hút người đọc.

Thân bài

Khái quát về nhân vật ông Hai và bối cảnh lịch sử

• Giới thiệu nhân vật ông Hai: Ông Hai là một người nông dân yêu làng, gắn bó sâu sắc với quê hương. Cuộc sống của ông gắn liền với làng Chợ Dầu.
• Bối cảnh lịch sử: Thời kỳ kháng chiến chống Pháp, đất nước chia cắt, nhân dân ta phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách. Cuộc sống của người dân bị đảo lộn, tình yêu làng, yêu nước trở thành động lực để họ vượt qua mọi gian khổ.

Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật ông Hai

• Niềm tự hào về làng:
  • Ông Hai luôn tự hào về ngôi làng mình. Làng Chợ Dầu đối với ông là một phần máu thịt, là nơi ông sinh ra và lớn lên.
  • Ông thường xuyên khoe về làng với mọi người, thể hiện tình yêu sâu sắc đối với quê hương.
• Cú sốc và đau khổ khi nghe tin làng theo giặc:
  • Khi nghe tin làng mình theo giặc, ông Hai vô cùng sốc và đau khổ.
  • Ông không thể tin vào tai mình, cảm thấy xấu hổ và tủi nhục.
  • Cái tin này như một nhát dao đâm vào trái tim ông, làm cho ông đau đớn tột cùng.
• Cuộc đấu tranh nội tâm:
  • Ông Hai trải qua một cuộc đấu tranh nội tâm dữ dội.
  • Một mặt, ông không thể chấp nhận sự thật rằng làng mình lại phản bội cách mạng.
  • Mặt khác, tình yêu làng sâu sắc khiến ông không muốn tin vào những lời đồn đại.
• Khẳng định tình yêu nước và lòng trung thành với cách mạng:
  • Cuối cùng, tình yêu nước và lòng trung thành với cách mạng đã chiến thắng.
  • Ông Hai nhận ra rằng tình yêu làng phải gắn liền với tình yêu nước.
  • Ông quyết tâm đứng về phía cách mạng, dù phải hy sinh tình cảm cá nhân.
• Niềm vui khi tin làng được cải chính:
  • Khi biết tin làng mình được cải chính, ông Hai vô cùng sung sướng và tự hào.
  • Ông lại một lần nữa khẳng định tình yêu sâu sắc đối với quê hương.

Ý nghĩa của nhân vật ông Hai

• Ông Hai là đại diện cho người nông dân Việt Nam:
  • Ông Hai là hình ảnh tiêu biểu cho người nông dân Việt Nam yêu nước, giàu tình cảm.
  • Qua nhân vật ông Hai, ta thấy được tình yêu làng, yêu nước sâu sắc của người dân ta.
• Giá trị của tác phẩm:
  • Truyện ngắn "Làng" đã thành công trong việc khắc họa chân thực tâm lý của người nông dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến.
  • Tác phẩm đã để lại nhiều dư âm trong lòng người đọc.

Kết bài

• Khẳng định lại vấn đề: Tóm tắt lại những diễn biến tâm trạng của ông Hai và khẳng định tình yêu làng, yêu nước của nhân vật.
• Kết luận: Qua nhân vật ông Hai, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân Việt Nam. Tình yêu làng, yêu nước của họ là một nguồn sức mạnh to lớn giúp dân tộc ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Qua việc phân tích nhân vật ông hai trong truyện ngắn làng, Kim Lân đã thành công khi khắc họa một người nông dân Việt Nam yêu nước, giàu tình cảm. Tình yêu làng của ông Hai không chỉ là tình cảm cá nhân mà còn là biểu hiện của tình yêu nước sâu sắc.